“Το ΔΝΤ είναι ένας Οργανισμός με προτεραιότητα τη σταθερότητα του διεθνούς (σ.σ. νομισματικού) συστήματος. Και αυτό κάναμε στις 15 Ιουνίου όταν η κυρία Λαγκάρντ συμφώνησε με τους συγκεκριμένους όρους στην υπό προϋποθέσεις συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα. Η εκταμίευση της δόσης από τον ESM για την κάλυψη των τοκοχρεολυσίων της 20ής Ιουλίου ήταν αυτή η προτεραιότητα για την οποία το Ταμείο δούλεψε με συνέπεια στις αρχές του και σε συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους του”. Μένει τώρα, όπως τονίζουν από το ΔΝΤ, να διευκρινισθούν οι όροι που οι Ευρωπαίοι εταίροι του, προτίθενται να προχωρήσουν σε περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους. “Και αυτό θα πρέπει να γίνει μέσα στον επόμενο (σ.σ. Ιούλιο) μήνα…”.

Με το σχόλιο αυτό παράγοντας του Ταμείου, υπό τον όρο άτυπης διευκρίνισης, απάντησε στο “Κ”, όταν ερωτήθηκε για το κατά πόσο το Ταμείο θα συμμετάσχει τελικά με χρηματοδότηση στο ελληνικό πρόγραμμα και πότε.

Κανείς, όπως παραδέχονται και από την άλλη πλευρά, την πλευρά της Ευρωζώνης, “δεν θα μπορούσε να πάρει πάνω του την ευθύνη για μία νέα αναταραχή στις διεθνείς αγορές” από την απειλή του ενδεχόμενου μη έγκαιρης αποπληρωμής των υποχρεώσεων της Ελλάδας στις υποχρεώσεις του Ιουλίου…

Πολύ περισσότερο, μάλιστα, που η Αθήνα “είχε έγκαιρα αυτήν τη φορά εξαντλήσει τις δικές της υποχρεώσεις ψηφίζοντας στην ελληνική Βουλή όλες τις απαιτούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις…”.

Στην “ερμηνεία” αυτή για τη στάση του ΔΝΤ, δηλαδή την αποδοχή συμμετοχής του στο ελληνικό πρόγραμμα υπό τον όρο “κατ’ αρχήν” και την προϋπόθεση της περαιτέρω διευκρίνισης των μέτρων αναδιάρθρωσης του χρέους, συμφωνούν και από την πλευρά της Ουάσιγκτον.

Ο κίνδυνος

Ο ΥΠΟΙΚ κ. Μνούτσιν, απαντώντας σε σχετική ερώτηση παραδέχθηκε ότι “αυτό το καλοκαίρι θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό πρόβλημα που θα είχε σημαντικές ανησυχίες για τις αγορές και την οικονομία. Και νομίζω ότι ήταν ένα πολύ σημαντικό μέρος αυτών των διαπραγματεύσεων…”. Άλλωστε, όπως επισήμανε στην ίδια συνέντευξη: “Η δέσμευση (χρηματοδότηση) του ΔΝΤ προς την Ελλάδα ήταν πολύ μικρή. Δεν είμαι καν βέβαιος ότι η Ελλάδα θα τη χρησιμοποιήσει αναγκαστικά, γι’ αυτό νομίζω ότι η σημασία ήταν πραγματικά περισσότερο “σφραγίδα έγκρισης”. Και, πάλι, δεν υπάρχει άμεσο κόστος για τις ΗΠΑ ή τους φορολογουμένους…”, για να τονίσει ότι στην περίπτωση αυτή, “το ΔΝΤ ήταν πολύ χρήσιμο όσον αφορά τη σταθεροποίηση της κατάστασης στην Ελλάδα και τη συνεργασία με την Ευρώπη…”.

Στην ίδια λογική, ο κ. Τόμσεν είχε δηλώσει αμέσως μετά τη συνάντηση της 15ης Ιουνίου ότι η φόρμουλα που επιλέχθηκε ήταν απαραίτητη “για τη σταθεροποίηση του συστήματος…”.

Πράγματι, όπως σχολιάζουν πολλοί αναλυτές αμερικανικών επενδυτικών τραπεζών, στα reports προς τους επενδυτές, μετά τη συνάντηση αυτή του Eurogroup, κανείς δεν θα μπορούσε να περιμένει ότι οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ θα έριχναν τις αγορές σε μία τέτοιας έκτασης περιπέτεια οδηγώντας την Ελλάδα σε “ατύχημα” μη αποπληρωμής των τοκοχρεολυσίων του Ιουλίου και ειδικά απέναντι στην ΕΚΤ (στις 20 Ιουλίου λήγουν 3,877 δισ. ευρώ).

Διπλωματικοί κύκλοι στις Βρυξέλλες, σημειώνουν με έμφαση ότι η φόρμουλα αυτής της “λύσης” που επέτρεψε –λόγω της υπό όρους συμμετοχής του ΔΝΤ– να προχωρήσει η εκταμίευση της δόσης των 8,5 δισ. ευρώ και να αποφευχθεί η απειλή ενός ατυχήματος, “ουδόλως διευκολύνει την ΕΚΤ όσο αφορά την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο QE”.

Στην πραγματικότητα, όπως παρατηρούν, “το ΔΝΤ απομακρύνει αυτή τη δυνατότητα” για όσο χρονικό διάστημα το ίδιο (σ.σ. το Ταμείο) κρατά “ανοικτό το δικαίωμα να κηρύξει το ελληνικό χρέος και πάλι μη βιώσιμο”, αν η Ευρωζώνη δεν δεχθεί να δρομολογήσει τα μέτρα ελάφρυνσής του που θεωρεί επαρκή το ΔΝΤ.  

Και κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να ξεκαθαριστεί αν η επόμενη Βουλή της Γερμανίας δεν πάρει τις αποφάσεις που η επόμενη κυβέρνηση θα εισηγηθεί.

Και αυτό θα εξαρτηθεί, επίσης, από την σύνθεση της νέας κυβέρνησης στην οποία “δεν μπορεί κανείς ακόμα να προκαθορίσει το ποιος θα είναι ο κυβερνητικός εταίρος της κατά τα φαινόμενα νικήτριας των επόμενων εκλογών κυρίας Μέρκελ…”.

Με άλλα λόγια, η φόρμουλα της συμφωνίας στις 15 Ιουνίου έχει παγιδεύσει τα ελληνικά ομολόγα στη διελκυστίνδα των διαφορών μεταξύ Ευρωζώνης και ΔΝΤ που παραμένουν ανελαστικές…      

Αντί να τους καταγγέλλουμε είναι καλύτερα να καταλάβουμε πώς σκέπτονται οι ισχυροί της ευρωζώνης

Η δήλωση του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας κ. Σόιμπλε ότι σε περίπτωση αποχώρησης του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα θα καλύψει το χρηματοδοτικό κενό ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας αλλά θα χρειαστεί επαναδιαπραγμάτευση του τρίτου προγράμματος – μνημονίου και έγκρισή του από την Ομοσπονδιακή Βουλή της Γερμανίας και τα Κοινοβούλια άλλων κρατών μελών της ευρωζώνης προκάλεσε διάφορες ερμηνείες και αντιδράσεις.

Αβάσιμη αισιοδοξία

Το Μαξίμου είδε στην παρέμβαση Σόιμπλε το τέλος της συμμετοχής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα και οι υπουργοί της κυβέρνησης άρχισαν να πανηγυρίζουν με το σκεπτικό ότι δικαιώνονται οι θέσεις της κυβέρνησης για έξοδο του ΔΝΤ από τη διαχείριση της ελληνικής κρίσης και για λιγότερο εντατική δημοσιονομική προσπάθεια το 2018 και τα επόμενα χρόνια.

Ο πρωθυπουργός και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης περνάνε μία περίοδο αδικαιολόγητης αισιοδοξίας η οποία παραπέμπει στην άνοιξη του 2015 λίγο πριν βγει ο λογαριασμός της αποτυχίας της οικονομικής πολιτικής Τσίπρα – Βαρουφάκη. Η επίσημη θέση της κυβέρνησης είναι ότι οι συνεννοήσεις με τους ευρωπαίους εταίρους εξελίσσονται ικανοποιητικά, ότι η Ελλάδα δεν έχει λόγο να βιάζεται ενώ αντίθετα οι ευρωπαίοι εταίροι πρέπει να βιαστούν γιατί διαφορετικά κινδυνεύουν να πάνε σε δύσκολες εκλογικές αναμετρήσεις χωρίς να έχουν ρυθμίσει την ελληνική εκκρεμότητα.

Πρόκειται για μία ακόμη εξωπραγματική ερμηνεία της κατάστασης στην Ε.Ε. από την κυβερνητική ηγεσία. Συμβαίνουν τα αντίθετα από αυτά που περιγράφει. Η Ελλάδα βιάζεται γιατί πρέπει να δημιουργηθεί κλίμα εμπιστοσύνης για να πραγματοποιηθεί το 2017 η δυναμική επανεκκίνηση της οικονομίας που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί το 2015 αλλά ετεροχρονίστηκε λόγω των πολιτικών εξελίξεων. Το ελληνικό Δημόσιο δεν έχει χρήματα για να εκπληρώσει τις τοκοχρεολυτικές του υποχρεώσεις πέραν του Ιουνίου. Οι δύσκολες εκλογικές αναμετρήσεις, τις οποίες επικαλείται η κυβερνητική ηγεσία, δεν κάνουν πιο εύκολη την αποδοχή των ελληνικών θέσεων, αντίθετα συμβάλλουν στη σκλήρυνση της διαπραγματευτικής θέσης των ευρωπαίων εταίρων για πολιτικούς λόγους.

Οι εκλογές στη Γερμανία

Η παρέμβαση Σόιμπλε είναι σχεδιασμένη για να ενισχύσει τη θέση του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος ενόψει των βουλευτικών εκλογών που θα πραγματοποιηθούν στη Γερμανία τον Σεπτέμβριο του 2017.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα κρατάει καλά με ένα ποσοστό που υπερβαίνει το 35% παρά τη μεγάλη πτώση που γνώρισε από το 41% στο 32% εξαιτίας της κλιμάκωσης του προσφυγικού – μεταναστευτικού προβλήματος και της εμφάνισης της ισλαμικής τρομοκρατίας στη Γερμανία.

Το προσφυγικό – μεταναστευτικό και η ισλαμική τρομοκρατία πρωταγωνιστούν στη γερμανική επικαιρότητα, η κατάσταση όμως και η προοπτική της οικονομίας εξακολουθούν να παίζουν καθοριστικό ρόλο στον προσδιορισμό του εκλογικού αποτελέσματος. Ο κ. Σόιμπλε θεωρείται απόλυτα επιτυχημένος υπουργός Οικονομικών και τα στοιχεία για το 2016 −οπότε το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,9%− ενίσχυσε την πολιτική του θέση.

Παρά την εντυπωσιακή οικονομική επιτυχία της Γερμανίας, η οποία συνδυάζει την οικονομική ανάπτυξη με εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό ανεργίας, αύξηση των κοινωνικών παροχών και προσεκτική μείωση της φορολογίας, η κυβέρνηση Μέρκελ δέχεται μεγάλη πίεση από τα δεξιά με την ξενόφοβη «Εναλλακτική για τη Γερμανία» και τους «Φιλελεύθερους» να ζητούν την άμεση απόσυρση από τη χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος για να σταματήσουν οι Γερμανοί φορολογούμενοι να επιβαρύνονται για μια «χαμένη υπόθεση».

Το ελληνικό ζήτημα μπορεί να εξελιχθεί στο αδύνατο σημείο της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης Μέρκελ εάν η «Εναλλακτική για τη Γερμανία» και οι «Φιλελεύθεροι» πείσουν τους ψηφοφόρους ότι η κυβέρνηση σπαταλάει τα λεφτά των Γερμανών φορολογούμενων στην Ελλάδα. Η παρέμβαση του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας είναι σχεδιασμένη για να εξουδετερώσει την επίθεση που δέχεται από τα δεξιά η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης.

Ουσιαστικά ο κ. Σόιμπλε διαβεβαιώνει τους Γερμανούς ψηφοφόρους ότι το ελληνικό πρόγραμμα θα εφαρμοστεί με την αυστηρότητα που χαρακτηρίζει το ΔΝΤ για να μη χάσουν οι Γερμανοί φορολογούμενοι, σε βάθος χρόνου, τα λεφτά με τα οποία έχουν δανειοδοτήσει το ελληνικό δημόσιο. Επειδή μάλιστα η Ομοσπονδιακή Βουλή έχει εγκρίνει τη συμμετοχή της Γερμανίας στο ελληνικό πρόγραμμα υπό την προϋπόθεση ότι θα παραμείνει σε αυτό το ΔΝΤ, ο κ. Σόιμπλε καλύπτει και το ενδεχόμενο αποχώρησης του ΔΝΤ από αυτό −παρά το γεγονός ότι δεν είναι το πιθανότερο σενάριο− υπογραμμίζοντας ότι σε αυτή την περίπτωση θα υπάρξει ένα νέο αυστηρότερο πρόγραμμα – μνημόνιο το οποίο θα εγκριθεί από τους Γερμανούς βουλευτές.

Η στάση των Φιλελευθέρων, οι οποίοι ασκούν πίεση για αποχώρηση της Γερμανίας από το ελληνικό πρόγραμμα, έχει τεράστια πολιτική σημασία για το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα. Οι Φιλελεύθεροι έπεσαν στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές κάτω από το όριο του 5% και γι’ αυτό δεν εκπροσωπούνται στην Ομοσπονδιακή Βουλή. Φαίνεται όμως ότι έχουν ανακάμψει πολιτικά και θα εξασφαλίσουν ένα ποσοστό της τάξης του 6-7% στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2017 και την είσοδό τους στη Βουλή.

Επειδή οι Σοσιαλδημοκράτες −οι οποίοι έρχονται δεύτεροι στις δημοσκοπήσεις με ένα ποσοστό της τάξης του 23%− δεν θέλουν να ανανεώσουν την κυβερνητική συνεργασία τους με τους Χριστιανοδημοκράτες, οι τελευταίοι είναι αναγκασμένοι να στραφούν στην κατεύθυνση των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων σε αναζήτηση νέων κυβερνητικών εταίρων. Έχουν συνεργαστεί στο παρελθόν και με τα δύο αυτά κόμματα και θα κάνουν ό,τι μπορούν για να αποτρέψουν τη δημιουργία ενός κυβερνητικού συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών – Πρασίνων – Αριστερών.

Η προσέγγιση του κ. Σόιμπλε στο ελληνικό ζήτημα δεν οφείλεται στην υποτιθέμενη συνωμοτική του διάθεση ή στις εμμονές που του αποδίδουν κυβερνητικά στελέχη και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ αλλά σε μια συγκεκριμένη αντίληψη για τον τρόπο λειτουργίας της ευρωζώνης και στην πολιτική διαχείριση ενόψει των κρίσιμων βουλευτικών εκλογών του Σεπτεμβρίου του 2017. Άσχετα από το αν μας βρίσκουν σύμφωνους ή όχι βασικές επιλογές του εξαιρετικά επιτυχημένου και πολιτικά πανίσχυρου στη Γερμανία και στο Eurogroup κ. Σόιμπλε, η προσπάθεια μιας καλύτερης συνεννόησης περνάει από τη σωστή ανάλυση του τρόπου με τον οποίο σκέπτεται και αντιμετωπίζει το ζήτημα της κρίσης διαρκείας της ελληνικής οικονομίας.

[ΠΗΓΗ: http://www.athensvoice.gr/, του Γιώργου Κύρτσου, 19/01/2017]