Οι 85 επιχειρήσεις συνιστούν μοχλό ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία, συνεισφέροντας σταθερά πάνω από ίο 3% ίου ΑΕΠ παρά την πτώση των πωλήσεων κατά 15%. «Κλειδί» για τη συγκράτηση του παραγωγικού δυναμικού το υψηλό ποσοστό εξαγωγών.

Ισχυρό μερίδιο στην παραγωγική βάση της χώρας, αλλά και φιλόδοξα επενδυτικά σχέδια για τα επόμενα χρόνια, διατηρεί η εξορυκτική βιομηχανία πάρα τη βαθιά και παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας. Αυτό προκύπτει από τη νέα μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων και στην οποία διαπιστώνεται μεταξύ άλλων ότι στη συγκράτηση του παραγωγικού δυναμικού σημαντική στήριξη προσέφερε η έντονη εξωστρέφεια πολλών από τις δραστηριότητες του κλάδου. Το υψηλό ποσοστό εξαγωγών απέτρεψε τη δραστική μείωση της παραγωγής που παρατηρήθηκε σε άλλους κλάδους της οικονομίας. Επιπλέον, η διεθνής συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο πολλών επιχειρήσεων του κλάδου διασφάλισε τη ροή επενδυτικών πόρων σε μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για την εξεύρεση χρηματοδότησης στην Ελλάδα.

Αναλύοντας τα σχέδια των επιχειρήσεων για την ανάληψη επενδυτικών έργων, προκύπτει μια σαφής τάση ενίσχυσης των επενδύσεων τα επόμενα έτη στην εξορυκτική βιομηχανία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα για τις προγραμματισμένες επενδύσεις τους τα επόμενα έτη, προκύπτει σημαντική αύξηση της επενδυτικής δαπάνης τη διετία 2018-2019, σε σύγκριση με τη διετία 2016-2017, περίπου κατά 40%.

Ωστόσο, η ταχύτητα υλοποίησης των επενδύσεων θα επηρεαστεί από τις οικονομικές, χρηματοδοτικές, διοικητικές και ρυθμιστικές συνθήκες που θα επικρατήσουν.

Στον τομέα της εξορυκχικής βιομηχανίας συγκαταλέγονται τρεις βασικοί κλάδο:

• Ο κλάδος των Ορυχείων, Μεταλλείων και Λατομείων (εξόρυξη λιγνίτη, μη σιδηρούχων μεταλλευμάτων, αδρανών υλικών και μαρμάρων, καθώς και βιομηχανικών ορυκτών)
• Ο κλάδος της βασικής Μεταλλουργίας (Αλουμίνα, Αλουμίνιο, Σίδηρος – Νικέλιο κ.λπ.)
• Ο κλάδος της Τσιμεντοβιομηχανίας

Ο αριθμός των επιχειρήσεων μειώνεται σταδιακά από το 2014, καθώς καταγράφεται τάση συγκέντρωσης του κλάδου. Το 20ΐ6 ανέρχεται σε 85 επιχειρήσεις, από 146 επιχειρήσεις το 2014 και 156 επιχειρήσεις το 2012. Το μεγαλύτερο ποσοστό επιχειρήσεων δραστηριοποιείται στα αδρανή υλικά (47%) και στα μάρμαρα (31%).

ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ: Η εξορυκτική βιομηχανία στην Ελλάδα έχει έντονα εξωστρεφή χαρακτήρα. Το μεγαλύτερο μέρος των εξαγώγιμων προϊόντων (εξαιρούνται ία αδρανή υλικά και ο λιγνίτης) απευθύνεται στο εξωτερικό. Παράλληλα, πολλές από τις επιχειρήσεις του κλάδου αποτελούν θυγατρικές μεγάλων πολυεθνικών ομίλων ή έχουν σημαντική παρουσία στο εξωτερικό, με κοινές επιχειρήσεις, σημεία εξόρυξης και δίκτυα προώθησης των εξαγωγών. Σε αυτό το πλαίσιο, παρατηρείται τάση εντατικοποίησης της διεθνοποίησης της εγχώριας εξορυκτικής βιομηχανίας τα τελευταία χρόνια. Ο εξαγωγικός χαρακτήρας του κλάδου διατηρείται σε υψηλό επίπεδο τα τελευταία χρόνια.

Το 2016, ωστόσο, καταγράφεται εξασθένηση της τάξης του 11%, με την αξία των εξαγωγών να διατηρείται σε επίπεδα άνω του 1 δισ. ευρώ. Στα πιο υψηλά επίπεδα τουλάχιστον από το 2θΐο διαμορφώθηκε η αξία των εξαγωγών το 2015, αγγίζοντας τα 1,16 δισ. ευρώ.

Βασικό εξαγωγικό προορισμό των προϊόντων της εξορυκτικής βιομηχανίας αποτελούν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διατηρώντας το μερίδιό τους σε επίπεδα υψηλότερα του 60% επί του συνόλου της αξίας των εξαγωγών. Μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος αναδεικνύεται η Ιταλία, που απορροφά περίπου το 17% της αξίας των εξαγωγών του κλάδου. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι υψηλό παραμένει και το μερίδιο (33%) της αξίας των εξαγωγών σε προορισμούς με μικρή αξία εξαγωγών, γεγονός που υποδηλώνει την υψηλή γεωγραφική διασπορά των εξαγωγών του κλάδου. Τέλος, σε επίπεδο προϊόντων, περίπου το 22% της συνολικής αξίας των εξαγωγών καταλαμβάνει το τσιμέντο, με το αλουμίνιο να ακολουθεί (19%), ενώ σημαντική συνεισφορά έχουν το νικέλιο και τα μάρμαρα, με 14% αμφότερα

ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ: Στη μελέτη όμως αναφέρεται και η επιδείνωση του εγχώριου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, που είχε επίδραση στην κερδοφορία και στην προστιθέμενη αξία του κλάδου.

Οι συνολικές πωλήσεις της εξορυκτικής βιομηχανίας ανήλθαν στα 1,83 δισ. ευρώ το 2016, έναντι 2,16 δισ. ευρώ το 2015. Οι πωλήσεις υποχώρησαν κατά 15% το 2016 τόσο στους κλάδους εξόρυξης όσο και στους άμεσα συνδεδεμένους κλάδους μεταποίησης των εγχωρίων πρώτων υλών.

Η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία της εξορυκτικής βιομηχανίας υποχώρησε το 2016, έπειτα από μια τριετία ανάκαμψης. Διαμορφώθηκε στα 1,2 δισ. ευρώ, έναντι περίπου 1,4 δισ. ευρώ την περίοδο 2013-2015. Εντονότερη πτώση σημειώθηκε στους άμεσα συνδεδεμένους κλάδους μεταποίησης, με 19,9%.σε σχέση με 14,9% στους κλάδους εξόρυξης.

Η απασχόληση στην εξορυκτική βιομηχανία διαμορφώθηκε το 2017 στις 14 χιλιάδες θέσεις εργασίας σε όρους Ισοδύναμων Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ), σημειώνοντας οριακή απώλεια σε σχέση με το 2016. Την περίοδο 2012-2014,η απασχόληση στο σύνολο της εξορυκτικής βιομηχανίας παρέμεινε ουσιαστικά αμετάβλητη, ενώ το 2015 σημειώθηκε σημαντική, αλλά όπως αποδείχθηκε πρόσκαιρη, αύξηση σε 16,7 χιλ. θέσεις ΙΠΑ.

Στους κλάδους εξόρυξης εντοπίζεται το μεγαλύτερο ποσοστό απασχόλησης, κοντά στο 80% του συνόλου (10,9 χιλ.), ενώ στους κλάδους μεταποίησης η απασχόληση διαμορφώθηκε το 2017 στις 3,1 χιλ. Το μερίδιο της εξορυκτικής βιομηχανίας στο σύνολο της ελληνικής βιομηχανίας σε όρους απασχόλησης ανήλθε στο 2,9% το 2016, έναντι 4,4% το 2015 και 3,7% το 2017.

«Αγκάθι» παραμένει το θεσμικό πλαίσιο

Παρά τις θετικές επιδόσεις του, ο κλάδος της εξόρυξης επηρεάζεται αρνητικά από μια σειρά παραγόντων που αφορούν κυρίως το Δημόσιο και το υφιστάμενο πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς. Η μελέτη του Ι0ΒΕ κάνει εκτενή αναφορά στις εκκρεμότητες και τις δυσλειτουργίες που υπάρχουν στο θεσμικό πλαίσιο. Συγκεκριμένα, η δημιουργία ειδικού χωροταξικού πλαισίου για την αξιοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών αποτελεί ένα από τα βασικά βήματα προς την κατεύθυνση της άρσης των βασικών δυσλειτουργιών που εμποδίζουν τη λειτουργία του κλάδου.

Έχουν ήδη θεσπιστεί ειδικά πλαίσια χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τον τουρισμό, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις υδατοκαλλιέργειες, τη βιομηχανία και τα καταστήματα κράτησης. Η εξόρυξη αποτελεί μια οικονομική δραστηριότητα στρατηγικής σημασίας για τη χώρα, η οποία είναι στενά συνδεδεμένη με συγκεκριμένες χωρικές τοποθεσίες. Επομένως, θα ήταν χρήσιμο να τεθούν με ξεκάθαρους όρους οι χωροταξικές συνθήκες για την ανάπτυξη του κλάδου αλλά και να ενσωματωθούν οι υποχρεώσεις του προς το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον στο εργαλείο του ειδικού χωροταξικού πλαισίου. Ένα ακόμα βήμα για ενίσχυση της καινοτομίας και ίων προοπτικών ανάπτυξης της εξορυκτικής βιομηχανίας είναι η ενσωμάτωση του κλάδου στον αναπτυξιακό νόμο. Αυτό θα συνεπάγεται και την παροχή κινήτρων για εντατικοποίηση της έρευνας στον κλάδο και στην υλοποίηση προπαρασκευαστικών έργων. Ως αποτέλεσμα, η ένταξη του κλάδου στον αναπτυξιακό νόμο αναμένεται να εκσυγχρονίσει τις σχετικές δραστηριότητες, με ταυτόχρονη βελτίωση των δεξιοτήτων των εργαζομένων στον κλάδο.

Τέλος, παραμένει σημαντική εκκρεμότητα η αποτελεσματική πάταξη της παράνομης λατόμευσης. Σε αυτήν την κατεύθυνση, είναι κρίσιμης σημασίας να ενισχυθεί ο αναπτυξιακός και ο ελεγκτικός ρόλος των Επιθεωρήσεων Μεταλλείων και των Διευθύνσεων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) που έχουν σχέση με την αξιοποίηση των ΟΠΥ.

• 1,83 δισ. € : οι συνολικές πωλήσεις της εξορυκτικής βιομηχανίας το 2016, έναντι 2,16 δισ. € το 2015, με τη μείωση να οφείλεται στην επιδείνωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
• 14 χιλιάδες θέσεις εργασίας σε όρους Ισοδύναμων Πλήρους Απασχόλησης καταγράφηκαν το 2017 στον κλάδο, σημειώνοντας οριακή απώλεια σε σχέση με το 2016.
• 17% της αξίας των εξαγωγών του κλάδου απορροφάται από την Ιταλία, με το μερίδιο σε προορισμούς με μικρή αξία εξαγωγών να παραμένει υψηλό (33%)·.

Ερωτηματικό η εξέλιξη των τιμών

Τα προηγούμενα χρόνια, η αυξομείωση των τιμών εμπορευμάτων και η αναιμική ζήτηση στην Ελλάδα προκάλεσαν στασιμότητα σε ορισμένες κατηγορίες ορυκτών προϊόντων. Τα επόμενα έτη, μέχρι και το 2022, οι οικονομίες της Ελλάδας και της ΕΕ αναμένεται να ισχυροποιηθούν, με αποτέλεσμα την ενίσχυση της ζήτησης για τα περισσότερα ορυκτά προϊόντα. Παραμένει ωστόσο αβέβαιη η εξέλιξη των τιμών. Με την υπόθεση ότι οι τιμές θα παραμείνουν αμετάβλητες, για το 2018-2019 αναμένεται σχετικά μικρή αύξηση στα μεταλλικά και βιομηχανικά ορυκτά, με μεγαλύτερη όμως τόνωση στο αλουμίνιο. Στα μάρμαρα αναμένεται να συνεχιστεί η ανοδική τάση που είχε καταγραφεί από το 2θΐο. Στο τσιμέντο και στα αδρανή, μετά τις ταλαντώσεις της τριετίας 2015-2017, εκτιμάται όχι θα καταγραφεί ήπιος ρυθμός αύξησης τα επόμενα έτη, ενώ τέλος η συρρίκνωση στον λιγνίτη αναμένεται να συνεχιστεί. Συνολικά η παραγωγή της εξορυκτικής βιομηχανίας αναμένεται να επεκταθεί με ρυθμό περίπου 1,5% το 2018 και το 2019.

[ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, του Θοδωρή Παναγούλη, 1/7/2018]

Προβληματίζουν ακριβή ενέργεια, επιβολή δασμών, μείωση παραγωγής λιγνίτη

Το ενεργειακό κόστος στο εσωτερικό και οι πιέσεις που ασκούνται στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον λόγω του εμπορικού πολέμου αποτελούν τις δύο κυρίαρχες προκλήσεις για την εξορυκτική βιομηχανία στη χώρα μας. Οι πιέσεις στο εσωτερικό εντείνονται λόγω της μείωσης στην παραγωγή λιγνίτη, της πτώσης στην εσωτερική ζήτηση και της υποχώρησης του κατασκευαστικού κλάδου, αλλά και λόγω της παράνομης λατόμευσης, η οποία σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων Αθανάσιο Κεφάλα δεν έχει εκλείψει.

Παρά τις πιέσεις που υφίσταται τα τελευταία χρόνια, ο εξορυκτικός κλάδος εξάγει το 85% της παραγωγής του σε αγορές του εξωτερικού, συμβάλλοντας σταθερά στην οικονομική μεγέθυνση. Η συνεισφορά του στο ΑΕΠ είναι σταθερά πάνω από το 3%, ενώ οι επενδύσεις ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ τα τελευταία οκτώ χρόνια. Τα στοιχεία αυτά καταγράφονται στη μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), που παρουσιάστηκε χθες από τον γενικό διευθυντή του ΙΟΒΕ καθηγητή Νίκο Βέττα και τον πρόεδρο του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων Αθανάσιο Κεφάλα σε συνάντηση με τους δημοσιογράφους. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους του κλάδου, οι τάσεις για την προσεχή πενταετία είναι θετικές, καθώς με εξαίρεση τον λιγνίτη, που θα αντιμετωπίσει σημαντική μείωση παραγωγής, αναμένεται αύξηση στα μεταλλικά ορυκτά, με ισχυρότερη την άνοδο στο αλουμίνιο, σημαντική ενίσχυση στα μάρμαρα και μικρή άνοδο στα βιομηχανικά ορυκτά. Εντούτοις, έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην παροχή ολοκληρωμένων λύσεων και υπηρεσιών ειδικά σε τομείς με υψηλή προστιθέμενη αξία, όπως το μάρμαρο. Όπως σημείωσε ο κ. Βέττας, η εξορυκτική βιομηχανία κράτησε το παραγωγικό της δυναμικό σε υψηλά επίπεδα πάρα τη βαθιά και παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας, ενώ σύμφωνα με τον κ. Κεφαλά, στην προσπάθεια συγκράτησης παραγωγικού δυναμικού, σημαντική στήριξη προσέφερε η έντονη εξωστρέφεια πολλών εκ των δραστηριοτήτων του κλάδου, αφού το υψηλό ποσοστό εξαγωγών απέτρεψε τη δραστική μείωση της παραγωγής που παρατηρήθηκε σε άλλους κλάδους της οικονομίας.

Επιπλέον, η διεθνής συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο πολλών επιχειρήσεων του κλάδου διασφάλισε τη ροή επενδυτικών πόρων σε μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για την εξεύρεση χρηματοδότησης στην Ελλάδα. Στη μελέτη, ωστόσο, αναφέρεται και η επιδείνωση του εγχώριου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, που είχε επίδραση στην κερδοφορία και στην προστιθέμενη αξία του κλάδου. Οι συνολικές πωλήσεις της εξορυκτικής βιομηχανίας υποχώρησαν σε 1,83 δισ. ευρώ το 2016, έναντι 2,16 δισ. ευρώ το 2015, ενώ η απόδοση ιδίων κεφαλαίων υπήρξε αρνητική. Η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία της εξορυκτικής βιομηχανίας υποχώρησε το 2016 μετά μια τριετία ανάκαμψης και διαμορφώθηκε στο 1,2 δισ. ευρώ, έναντι περίπου 1,4 δισ. ευρώ την περίοδο 2013-2015. Εντονότερη πτώση σημειώθηκε στους άμεσα συνδεδεμένους κλάδους μεταποίησης, με 19,9%, σε σύγκριση με 14,9% στους κλάδους εξόρυξης.

[ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, της Ευγενίας Τζώρτζη, 27/6/2018]

Εξορυκτική βιομηχανία και τουρισμός δεν αποτελούν ασύμβατες έννοιες, γεγονός που υποστηρίζει και ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τον ΣΜΕ, για πολλές περιοχές οι γεωλογικές δομές αποτελούν την κοινή πηγή τόσο μοναδικών ορυκτών πόρων ευκαιρία για ανάπτυξη εξορυκτικής δραστηριότητας όσο και μοναδικών γεωμορφολογικών στοιχείων ευκαιρία για τουριστική ανάπτυξη (υ .χ. απολιθωμένο δάσος Λέσβου, περιπατητικά μονοπάτια Miloterranean στη Μήλο. θειωρυχεία Μήλου, λατομεία μαρμάρου στην Καρράρα Ιταλίας, Μεταλλευτικό Μουσείο Μήλου). Η συνύπαρξη αυτών των δύο δραστηριοτήτων, με κανόνες και αμοιβαίο σεβασμό, αποτελεί σημαντική ευκαιρία ισόρροπης ανάπτυξης αυτών των τόπων με ελαχιστοποίηση της έκθεσης των οικονομιών τους σε κυκλικά φαινόμενα, καθώς η εξόρυξη αποτελεί δραστηριότητα με συνεχή λειτουργιά καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Όπως επισημαίνεται, η προσέγγιση τουριστικής και εξορυκτικής βιομηχανίας μπορεί να επιφέρει συνέργειες και διαφοροποιημένο τουριστικό προϊόν, που στα πεδία του θεματικού και βιωματικού τουρισμού θα δημιουργήσει συγκριτικό πλεονέκτημα για τη χώρο.

[ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, της Λέττας Καλαμαρά, 19/06/2018]

ΣΜΕ: Τι δείχνει ο απολογισμός του Συνδέσμου για το 2017

Σταθερή πορεία με οριακές βελτιώσεις τιμών σημείωσε ο κλάδος των μεταλλευτικών επιχειρήσεων το 2017, όπως τονίζεται στον σχετικό απολογισμό του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων. Ο κύκλος εργασιών κυμάνθηκε περί τα 2 δισ. ευρώ και συνεχίστηκε, όπως σημειώνεται, η αύξηση τιμών στα παραγόμενα μέταλλα, μεταλλικά προϊόντα και συμπυκνώματα και εκτιμάται ότι το 2018 θα είναι θετικό, παρά την αστάθεια που υπάρχει σε κατηγορίες μεταλλευμάτων λόγω επιβολής εμπορικών δασμών και αλλαγής στρατηγικής από ΗΠΑ και Ε.Ε.

Στα προϊόντα μαγνησίας σημειώθηκαν αυξημένοι όγκοι, χωρίς όμως σημαντικές βελτιώσεις στα οικονομικά αποτελέσματα.

Από την άλλη πλευρά τα αδρανή υλικά, με τη συνεχιζόμενη μεγάλη κρίση στον κατασκευαστικό τομέα και την ανυπαρξία νέων έργων, σημείωσαν μείωση παραγωγής περί τα 4% και το 2018 εκτιμάται ότι θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο έτος, παρά το γεγονός ότι στο τέλος του 2017 εμφανίστηκε μικρή ανάκαμψη της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας.

Ο κλάδος του τσιμέντου που έχει άμεση σχέση με την εξορυκτική δραστηριότητα συντηρείται χάρη στις εξαγωγές που πραγματοποιεί. Σημειώνεται ότι η εγχώρια κατανάλωση τσιμέντου βρίσκεται ακόμα στα επίπεδα της δεκαετίας του 1960.

Ο κλάδος του μαρμάρου είχε σταθερά ανοδική πορεία λόγω των υψηλών εξαγωγών που ωθούνται από τη μεγάλη ζήτηση καλής ποιότητας μαρμάρων στη διεθνή αγορά. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι εξαγορές που έγιναν στον χώρο και οδηγούν στη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης και εκτός Ελλάδας ή την ενοποίηση δραστηριοτήτων.

Τα βιομηχανικά ορυκτά συνέχισαν την καλή τους πορεία όλο το 2017, με ελαφρά υψηλότερες πωλήσεις έναντι του 2016.0 διεθνής ανταγωνισμός στον τομέα αυτόν είναι ιδιαίτερα οξύς, με αποτέλεσμα να ωθούνται οι τιμές προς τα κάτω. Η παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη εμφάνισε σχετική αύξηση έναντι του 2016. Η συμμετοχή του λιγνίτη στο σύνολο της παραγωγής ενέργειας ήταν επίσης αυξημένη φτάνοντας το 30%, έχοντας συμβάλλει σημαντικά στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας σε περιπτώσεις σημαντικής αύξησης της ζήτησης αιχμής. Σε αντίθεση με τη συνολική θετική πορεία του κλάδου, η επένδυση στον τομέα του χρυσού καθυστερεί σημαντικά λόγω της συνεχιζόμενης εκκρεμότητας στην αδειοδότησή της.

Συνολικά η Ελλάδα βρίσκεται στην έκτη θέση της ευρωπαϊκής κατάταξης βάσει της αξίας της εξόρυξης στη βιομηχανία και στην τέταρτη βάσει της συμμετοχής της εξορυκτικής βιομηχανίας στην απασχόληση. Εντός Ελλάδας, μεταξύ των κλάδων της βιομηχανίας η εξορυκτική είναι στην όγδοη θέση στην κατάταξη βάσει προστιθέμενης αξίας και στην έκτη θέση στην κατάταξη βάσει συνεισφοράς στην απασχόληση. Αυτό δείχνουν τα στοιχεία του απολογισμού για το 2017.

Προοπτικές

Σύμφωνα με τον ΣΜΕ, στο ανθρακικό ασβέστιο παρατηρείται σημαντική μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης λόγω κρίσης, αλλά αύξηση εξαγωγών. Μειώνεται η ζήτηση στη βιομηχανία χάρτου (λόγω εφαρμογών πληροφορικής, smart phones, tablets κ.τ.λ.). Αντίθετα αυξάνεται η ζήτηση στη χημική βιομηχανία, τρόφιμα, καλλυντικά, γεωργία, κτηνοτροφία.

Στον ατταπουλγίτη το 2018 αναμένεται σημαντική αύξηση πωλήσεων λόγω εξαγωγών, σε κλάδους όπως ζωοτροφών, δομικών υλικών, πετρελαϊκής βιομηχανίας και αποχρωστικών γαιών.

Στον βωξίτη, αλουμίνα, αλουμίνιο αναμένεται αύξηση τιμών και ζήτησης λόγω παύσης παραγωγής κινεζικών εργοστασίων για περιβαλλοντικούς λόγους. Στον γύψο προβλέπεται αύξηση της ζήτησης, όπως και στην κίσσηρη.

Στον λιγνίτη αναμένονται ανακατατάξεις λόγω πώλησης των μονάδων. Αξίζει να σημειωθεί πως από το 1957 σε Δ. Μακεδονία και Μεγαλόπολη μέχρι το 2017 παρήχθησαν 2.064 κ. τόνοι λιγνίτη. Απομένουν 1,7 δις. τόνοι λιγνίτη. Στον χουντίτη αναμένεται αύξηση πωλήσεων όπως και στον λευκόλιθο.

Στην καυστική μαγνήσια θα συνεχιστεί η αύξηση ζήτησης και τιμών. Αντίθετα στην ποζολάνη η σχετική αβεβαιότητα για το ύψος της εθνικής παραγωγής τσιμέντου συμπαρασύρει και το συγκεκριμένο μετάλλευμα.

Στο μάρμαρο αναμένεται αυξημένη ζήτηση σε λευκά μάρμαρα, καθώς και αύξηση τιμών. Στα μικτά θειούχα οι προοπτικές δείχνουν μείωση παραγωγής χρυσοφόρου πυρίτη, αύξηση τιμών ψευδαργύρου (Ζη) και μολύβδου (Pb), αύξηση ζήτησης και τιμής χρυσοφόρου αρσενοπυρίτη, ανάπτυξη παραγωγικών έργων στην Ολυμπιάδα.

Στον μπετονίτη το 2018 παρατηρείται αυξημένη ζήτηση σε χυτήρια, χαλυβουργίες, μεταλλουργία, κατασκευές, παρά την αστάθεια στην αγορά λόγω εμπορικού πολέμου. Οι τιμές είναι ελαφρά αυξημένες έναντι του 2017.

Στο νικέλιο υπάρχει αύξηση ζήτησης και αύξηση τιμών, αλλά η Ελλάδα, που κάποτε μεγαλουργούσε στη συγκεκριμένη αγορά, τώρα υπολείπεται παρουσίας λόγω των προ βλημάτων της ΛΑΡΚΟ.

Στον ολιβίνη αναμένεται αύξηση ζήτησης οπότε και αύξηση πωλήσεων και διεύ ρυ νση πελατολογίου για την εταιρεία του χώρου. Ο περλίτης αυξάνει την παρουσία του στη Β. Αμερική σε οικοδομικές εφαρμογές, γεωργικές χρήσεις και άμμο υγιεινής. Ωστόσο οι πωλήσεις αναμένονται περίπου σταθερές, μιας και στην Ευρώπη παρατηρείται μείωση πωλήσεων στις κατασκευές.

[ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, της Λέττας Καλαμαρά, 14/6/2018]

[Εξορυκτική βιομηχανία και τουρισμός αποτελούν «τις δύο λωρίδες του ίδιου δρόμου που κατευθύνονται στην οικονομική ανάπτυξη ενός τόπου”, Λαύριο, Φωτ. Π. Τζεφέρης]

Ο αρχαίος πολιτισμός όσο και η σημερινή κοινωνική πρόοδος χαρακτηρίζονται από την έντονη και διαχρονική παρουσία των μετάλλων, των ορυκτών και των πετρωμάτων στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Παραδείγματα αποτελεσματικής συνύπαρξης, συνεργασίας και συμπόρευσης εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου και τουριστικής αξιοποίησης του μεταλλευτικού πολιτισμού υπάρχουν πολλά στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και ιδιαίτερα στην Ελλάδα.

Για πολλές περιοχές στον κόσμο οι γεωλογικές δομές αποτελούν την κοινή πηγή τόσο μοναδικών ορυκτών πόρων- ευκαιρία για ανάπτυξη εξορυκτικής δραστηριότητας-, όσο και μοναδικών γεωμορφολογικών στοιχείων-ευκαιρία για τουριστική ανάπτυξη (π.χ. απολιθωμένο δάσος Λέσβου, περιπατητικά μονοπάτια Miloterranean στη Μήλο, Θειωρυχεία Μήλου, λατομεία μαρμάρου στη Καρράρα Ιταλίας, Μεταλλευτικό Μουσείο Μήλου).

Εξορυκτική βιομηχανία και τουρισμός αποτελούν «τις δύο λωρίδες του ίδιου δρόμου που κατευθύνονται στην οικονομική ανάπτυξη ενός τόπου».

[Το αλατωρυχείο Wieliczka στην Πολωνία μετατρέπεται σε χώρο δεξιώσεων]

Η συνύπαρξη αυτών των δύο δραστηριοτήτων, με κανόνες και αμοιβαίο σεβασμό, αποτελεί σημαντική ευκαιρία ισόρροπης ανάπτυξης αυτών των τόπων με ελαχιστοποίηση της έκθεσης των οικονομιών τους σε κυκλικά φαινόμενα καθώς η εξόρυξη αποτελεί δραστηριότητα με συνεχή λειτουργία καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου. Επιπλέον η εξορυκτική δραστηριότητα αποτελεί μία διαχρονική οικονομική λειτουργία του ανθρώπου και έχει δημιουργήσει θέσεις-μνημεία από την αρχαιότητα μέχρι τώρα τα οποία αποτελούν ή μπορούν να αποτελέσουν πόλους έλξης θεματικού τουρισμού.

Ενδεικτικά παραδείγματα τα αρχαία μεταλλεία Λαυρίου, αλατωρυχεία στην Αυστρία και στην Πολωνία, το Συνεδριακό Κέντρο στη Μήλο σε παλιό εργοστάσιο κατεργασίας καολίνη.

[Το Συνεδριακό Κέντρο στη Μήλο σε παλιό εργοστάσιο κατεργασίας καολίνη.]

Επομένως η προσέγγιση τουριστικής και εξορυκτικής βιομηχανίας μπορεί να επιφέρει συνέργειες και διαφοροποιημένο τουριστικό προϊόν που στα πεδία του θεματικού και βιωματικού τουρισμού θα δημιουργήσει συγκριτικό πλεονέκτημα για την Χώρα.

Δείτε εδώ περισσότερα παραδείγματα εναλλακτικών χρήσεων μεταλλευτικών χώρων που αξιοποιούνται και τουριστικά.

[ΠΗΓΗ: oryktosploutos.net, επιμέλεια Π. Τζεφέρης, από ΣΜΕ – Ενημέρωση Φλεβάρης 2018, 2/3/2018]