Tag Archives: ελληνική εξορυκτική βιομηχανία

ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ: ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ

Η ελληνική οικονομία παρουσιάζει αναμφίβολα σημαντικά στοιχεία ανάκαμψης από μία μακρά περίοδο ύφεσης που οδήγησε στην απώλεια του 25% του ΑΕΠ και επίμονη υψηλή ανεργία που μόλις έπεσε κάτω από 20% και παραμένει ακόμα σχετικά υψηλή για τους νέους

Παραμένουν προκλήσεις σε κύριες παραμέτρους της οικονομίας που παρεμποδίζουν τη γρήγορη, ισχυρή και διατηρήσιμη ανάπτυξη της καθώς και την αναδιάταξη του χρέους και επομένως είναι προφανές ότι η βιώσιμη ανάπτυξη απαιτεί αλλαγή του παραγωγικού υποδείγματος της χώρας.

Η Ελλάδα διαθέτει σημαντικούς ορυκτούς πόρους τόσο σε ποικιλία ορυκτών όσο και σε αποθεματικό δυναμικό. Ειδικότερα η χώρα μας είναι η πρώτη παραγωγός στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε νικέλιο, βωξίτη, περλίτη και μπεντονίτη , τρίτη σε παραγωγή μαγνησίτη, τέταρτη σε παραγωγή λιγνίτη και Πέμπτη σε παραγωγή αλουμινίου.

Η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία έχει σημαντική συνεισφορά στην βελτίωση των δεικτών βιομηχανικής παραγωγής και των εξαγωγικών επιδόσεων της χώρας καθώς και στην απασχόληση του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα.

Η αξιοποίηση των ορυκτών πόρων της χώρας συμβάλλει και στην ανάπτυξη άλλων κρίσιμων τομέων της οικονομικής δραστηριότητας όπως η μεταλλουργία αλουμινίου και σιδηρονικελίου, η παραγωγή ηλεκτρισμού, η τσιμεντοβιομηχανία, η οικοδομική και γενικότερα η κατασκευαστική δραστηριότητα.

Ο ελληνικός εξορυκτικός κλάδος και οι υποστηριζόμενες από αυτόν δραστηριότητες έδειξαν αξιοθαύμαστη αντοχή στην διάρκεια της κρίσης κυρίως λόγω της δυνατότητας διαφοροποίησης τόσο στα παραγόμενα μεταλλεύματα και ορυκτά όσο και στις αγορές του. Στο 2018, χωρίς ακόμα να έχουμε πλήρη στοιχεία, παρατηρήθηκε μεικτή εικόνα στις τιμές μετάλλων στις παγκόσμιες αγορές, αύξηση της παραγωγής λιγνίτη και καλές αποδόσεις του ελληνικού μαρμάρου (με το 50% των εξαγωγών του να κατευθύνεται στην Κίνα), των βιομηχανικών ορυκτών και τελευταία των αδρανών υλικών. Επισημαίνουμε ότι οι εξαγωγές του κλάδου υπερβαίνουν το ένα δισεκατομμύριο ευρώ, αποτελώντας στο 2016 το 80% της αξίας των εξαγώγιμων προϊόντων του, και κατευθύνονται σε πλειάδα χωρών με κύριες την Ιταλία, Γερμανία και ΗΠΑ στις οποίες οι εξαγωγές ανέρχονται σε 180 εκατομμύρια ευρώ.

Η εξορυκτική βιομηχανία αποτελεί σημαντικό εργοδότη στην Ελλάδα, στηρίζοντας πάνω από 100.000 ποιοτικές θέσεις εργασίας κυρίως στην Ελληνική περιφέρεια και συνεχίζοντας να υποστηρίζει προγράμματα που συνδέουν την παραγωγή με την ακαδημαϊκή κοινότητα. Σημειώνεται ως παράδειγμα συμβολή στη περιφερειακή ανάπτυξη ότι ο κλάδος αποτελεί το 30% στην προστιθέμενη αξία της τοπικής οικονομίας στη Δυτική Μακεδονία και το 13% στη Στερεά Ελλάδα.

Επιπροσθέτως ο εξορυκτικός κλάδος αποτελεί μαγνήτη ξένων επενδύσεων τα τελευταία χρόνια αλλά και επενδύει κάθε χρόνο στην τελευταία τριετία περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ.

Συνολικά, η συνεισφορά της εξορυκτικής βιομηχανίας στο ΑΕΠ και την απασχόληση έχει παραμείνει υψηλή (5.4 δις ετησίως ή 3% του ΑΕΠ – 2.7% της συνολικής απασχόλησης) και παραμένει πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Σημαντική εξέλιξη στο ρυθμιστικό περιβάλλον του κλάδου για το 2018 είναι η ψήφιση του νέου λατομικού νόμου (Ν.4512/18) μετά από πολυετή αναμονή. Με τον νόμο αυτό επιχειρείται η κωδικοποίηση και ο εκσυγχρονισμός της σχετικής νομοθεσίας, όμως πάνω από δέκα μήνες μετά την ψήφισή του συνεχίζει να εξειδικεύεται και να συμπληρώνεται με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στην αποτελεσματική εφαρμογή του.

Η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία λειτουργεί ως μοχλός για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας οδηγούμενη από την καινοτομία, την αποτελεσματική διοίκηση του ανθρωπίνου κεφαλαίου, την αξιοποίηση των ορυκτών πόρων και του συγκριτικού πλεονεκτήματος σε μεταφορές καθώς και την εξωστρέφεια της.

Για τη συνέχιση και την ανάπτυξη αυτής της επιτυχημένης πορείας, υπάρχει όμως μία σειρά προϋποθέσεων σε δύο κατηγορίες:

Α. κοινές για κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα:

  • Ενεργοποίηση μηχανισμών και κινήτρων για επενδύσεις διατήρησης και ανάπτυξης νέων δραστηριοτήτων (π.χ. με τον αναπτυξιακό νόμο 4399/16 ή άλλα εργαλεία)
  • Πρόσβαση σε υποδομές (λιμάνια, παραθαλάσσιες υποδομές κ.α.)
  • Σταθερό και δίκαιο φορολογικό περιβάλλον
  • Ασφάλεια δικαίου με γρήγορες και συνεπείς δικαστικές διαδικασίες και αποφάσεις
  • Πρόσβαση σε πόρους χρηματοδότησης καινοτομίας και έρευνας

Β. επιπλέον και συγκεκριμένα για τη μεταλλευτική δραστηριότητα:

  • Η εφαρμογή της Εθνικής Πολιτικής Ορυκτών Πόρων με συγκεκριμένο νομικό κείμενο, χρονοδιάγραμμα και προτεραιότητες είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη βιώσιμη διαχείριση των ορυκτών πρώτων υλών στην Ελλάδα
  • Εκπόνηση αποτελεσματικού Ειδικού Χωροταξικού για τις ΟΠΥ –με σκοπό την αποτύπωση των υπαρχόντων χωροταξικών δεδομένων (πχ υπάρχουσες δραστηριότητες, ήδη γνωστές επεκτάσεις κλπ) αλλά και της δυναμική του κλάδου (ένταξη νέων περιοχών, διαμόρφωσης κριτηρίων και προϋποθέσεων ανάπτυξης σε βάθος χρόνου).
  • Επιτάχυνση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο με επαρκή στελέχωση και δυνατότητα εκτίμησης των πραγματικών επιπτώσεων του έργου
  • Ενίσχυση ελεγκτικών και εγκριτικών υπηρεσιών με Ανεξάρτητες Επιθεωρήσεις Μεταλλείων
  • Αναβάθμιση όλων των τμημάτων και σχολών γεω-επιστημών, πληροφορικής και επαγγελματική κατάρτισης
  • Άρση των εμποδίων στην πρόσβαση των κοιτασμάτων Ορυκτών Πρώτων Υλών
  • Προαγωγή ομογενοποίησης προτύπων λειτουργίας όλων των εξορυκτικών επιχειρήσεων στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης

[ΠΗΓΗ: https://www.reporter.gr/, του Αθανασίου Κεφάλα προέδρου του ΣΜΕ, 21/1/2019]

ΣΕ ΑΝΟΔΙΚΗ ΤΡΟΧΙΑ Ο ΚΛΑΔΟΣ ΕΞΟΡΥΞΗΣ

Σημαντική είναι η συμβολή του εξορυκτικού κλάδου στην ανάπτυξη της βιομηχανίας, όπως δείχνουν τα στοιχεία σχετικά με τη βιομηχανική παραγωγή και ης εξαγωγικές επιδόσεις. Όπως τόνισε σ γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) Χρήστος Καβαλόπουλος. στο πλαίσιο διεθνούς συνεδρίου με θέμα «Προκλήσεις και ευκαιρίες της ελληνικής βιομηχανίας πρώτων υλών», η δραστηριότητα που είναι επικεντρωμένη στους μεταλλευτικούς πόρους είναι παραδοσιακά βασικός οδηγός της οικονομικής ανάπτυξης μέσω του εμπορίου και της καινοτομίας, της απασχόλησης σε αστικά κέντρα αλλά κυρίως στην περιφέρεια, του εμπορίου και τελικά του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για την ελληνική οικονομία.

Ειδικότερα, ο κ. Καβαλόπουλος αναφέρθηκε στη σημαντική ανάπτυξη για όγδοο συνεχή μήνα που κατέγραψε ο κύκλος εργασιών της ελληνικής βιομηχανίας τον Ιούνιο (+8,1%) σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2016, λόγω των εξαγωγών στη διεθνή αγορά. Η αύξηση αυτή οφείλεται στην αύξηση κατά 17,2% των πωλήσεων στο εξωτερικό και μόλις 2,3% στην εγχώρια αγορά. Η αύξηση του κύκλου εργασιών της εξορυκτικής βιομηχανίας οφείλεται κυρίως σε βιομηχανικά ορυκτά και μάρμαρα.

Όπως σημειώθηκε, η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία συνεχίζει και επιβιώνει απασχολώντας άμεσα 20.000 άτομα και 80.000 έμμεσα. Η αξία της συνολικής παραγωγής το 2016 ήταν στα 2,3 δισ. ευρώ. Ο κλάδος εξορύσσει πάνω από τριάντα διαφορετικά είδη ορυκτών, δέκα εκ των οποίων σε ποσότητα άνω των 300.000 τόνων /χρόνο. Σε σχέση με την εξωστρέφεια, η μισή ποσότητα των πωλήσεων κατευθύνεται εκτός Ελλάδος και ο κλάδος αποτελεί το 5% των ελληνικών εξαγωγών. Μέχρι το 2019 οι επενδύσεις των μελών του ΣΜΕ υπολογίζονται να φτάσουν το 1,7 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τον ΣΜΕ, οι κρίσιμοι παράγοντες που θα δώσουν προοπτική και νέα ώθηση στις επιχειρήσεις του χώρου είναι η εφαρμογή εθνικής πολιτικής ορυκτών πόρων, η εκπόνηση ειδικού χωροταξικού για τις ορυκτές πρώτες ύλες, η περιβαλλοντική αδειοδότηση, η ενίσχυση ελεγκτικών και εγκριτικών υπηρεσιών, καθώς επίσης και η ενεργοποίηση μηχανισμών και κινήτρων για επενδύσεις.

 

[ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, της Λέττας Καλαμαρά, 27/10/2017]

Η ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗ/ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟ 2016

 

Η χρονιά που πέρασε ήταν ακόμη μία περίοδος προκλήσεων για την εθνική οικονομία και την ελληνική επιχειρηματικότητα. Μέσα σ’ ένα ασταθές και αβέβαιο περιβάλλον, η Ελληνική Εξορυκτική Βιομηχανία το 2016 σημείωσε σταθερές ή αυξημένες επιδόσεις στους περισσότερους κλάδους της, με εξαίρεση τη σημαντικά μειωμένη παραγωγή λιγνίτη.

Τα παραγόμενα μέταλλα και μεταλλικά προϊόντα (νικέλιο-αλουμίνιο) κατέγραψαν αύξηση τιμών σε σχέση με το 2015 ενώ τα προϊόντα λευκόλιθου κράτησαν το μερίδιό τους στη διεθνή αγορά, σημειώνοντας και μικρή ανάπτυξη, οι τιμές τους όμως συμπιέστηκαν λόγω υπερπροσφοράς κινεζικών προϊόντων.

Στην παραγωγή λιγνίτη καταγράφηκε νέα σημαντική υποχώρησή της κατά 18% σε σχέση με το 2015, λόγω μείωσης στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και εισαγωγών, αυξανόμενου ανταγωνισμού προμηθευτών ενέργειας, εισαγωγών, απόσυρσης-μείωσης μονάδων ατμοηλεκτρικών σταθμών και αυξημένης υποχρεωτικής συμμετοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Τα μεταλλεύματα όπως βωξίτης και τα συμπυκνώματα μικτών θειούχων, διατήρησαν ή οριακά αύξησαν τις τιμές τους. Τα βιομηχανικά ορυκτά παρέμειναν γενικά σε σταθερά επίπεδα, με σημαντική συμβολή στις εξαγωγικές επιδόσεις του κλάδου, ενώ τα μάρμαρα συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία.

Στα αδρανή υλικά σημειώθηκε μικρή αύξηση της παραγωγής κατά 7% έναντι του 2015 χάρη στη ζήτηση που δημιούργησαν τα έργα στην περιφέρεια και ο κλάδος του τσιμέντου συντηρεί την δραστηριότητά του κυρίως χάρη στην εξαγωγική δραστηριότητα που ανέπτυξε ενώ αναμένεται να αντιμετωπίσει κοστολογικές προκλήσεις μετά από το 2020.

Οι προοπτικές του κλάδου για το 2017 είναι γενικώς θετικές καθώς εκτιμάται ότι στα μέταλλα και στα βιομηχανικά ορυκτά θα υπάρξει σταθερότητα ή άνοδος τιμών, ενώ τα αδρανή υλικά αναμένεται να κινηθούν σε αντίστοιχα επίπεδα με το 2016. Θετική προοπτική αποτελεί για τον κλάδο και τις εξαγωγές η ένδειξη ότι η κινέζικη οικονομία τελικά θα αποφύγει την απότομη προσγείωση.

Ωστόσο η επικείμενη σημαντική αύξηση των θαλάσσιων ναύλων αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά κάποιες αγορές ενώ η διαφαινόμενη αύξηση του ενεργειακού κόστους αποτελεί πρόκληση για τις  εταιρείες το 2017 και επιτάσσει φροντίδα στο τομέα του κόστους.

Η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει πυρήνα της ανάπτυξης και της αύξησης της ανταγωνιστικότητας της εθνικής οικονομίας χάρη σε παγκόσμιας κλάσης αποθέματα, σημαντικό γεωγραφικό πλεονέκτημα στη παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, υψηλά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό και ανεπτυγμένες υποδομές και εγκαταστάσεις.

Διαβάστε την έκθεση του ΣΜΕ εδώ.

 

[ΠΗΓΗ: http://www.oryktosploutos.net/, του Πέτρου Τζεφέρη, στοιχεία ΣΜΕ, 19/6/2017]

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΣΜΕ): ΕΚΘΕΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 2016

Η χρονιά που πέρασε ήταν ακόμη μία περίοδος προκλήσεων για την εθνική οικονομία και την ελληνική επιχειρηματικότητα. Μέσα σ’ ένα ασταθές και αβέβαιο περιβάλλον, η Ελληνική Εξορυκτική Βιομηχανία το 2016 σημείωσε σταθερές ή αυξημένες επιδόσεις στους περισσότερους κλάδους της, με εξαίρεση τη σημαντικά μειωμένη παραγωγή λιγνίτη.

Τα παραγόμενα μέταλλα και μεταλλικά προϊόντα (νικέλιο-αλουμίνιο) καταγράφηκε αύξηση τιμών σε σχέση με το 2015 ενώ τα προϊόντα λευκόλιθου κράτησαν το μερίδιό τους στη διεθνή αγορά, σημειώνοντας και μικρή ανάπτυξη, οι τιμές τoυς όμως συμπιέστηκαν λόγω υπερπροσφοράς κινεζικών προϊόντων.

Στην παραγωγή λιγνίτη καταγράφηκε νέα σημαντική υποχώρησή της κατά 18% σε σχέση με το 2015, λόγω μείωσης στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και εισαγωγών, αυξανόμενου ανταγωνισμού προμηθευτών ενέργειας, εισαγωγών, απόσυρσης-μείωσης μονάδων ατμοηλεκτρικών σταθμών και αυξημένης υποχρεωτικής συμμετοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Τα μεταλλεύματα όπως βωξίτης και τα συμπυκνώματα μικτών θειούχων, διατήρησαν ή οριακά αύξησαν τις τιμές τους. Τα βιομηχανικά ορυκτά παρέμειναν γενικά σε σταθερά επίπεδα, με σημαντική συμβολή στις εξαγωγικές επιδόσεις του κλάδου, ενώ τα μάρμαρα συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία.

Στα αδρανή υλικά σημειώθηκε μικρή αύξηση της παραγωγής κατά 7% έναντι του 2015 χάρη στη ζήτηση που δημιούργησαν τα έργα στην περιφέρεια και ο κλάδος του τσιμέντου συντηρεί την δραστηριότητά του κυρίως χάρη στην εξαγωγική δραστηριότητα που ανέπτυξε ενώ αναμένεται να αντιμετωπίσει κοστολογικές προκλήσεις μετά από το 2020.

Τα μέλη του ΣΜΕ, σύμφωνα με την απολογιστική έκθεση,  συνέχισαν την εστίαση τους στην βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου δίνοντας βάρος στην εκπαίδευση του προσωπικού για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του και την συστηματική ευαισθητοποίησή του στην ασφαλή συμπεριφορά στο χώρο εργασίας, στην μετα-μεταλλευτική αξιοποίηση των χώρων στους οποίους ολοκληρώθηκε η εξορυκτική δραστηριότητα καθώς και στη βελτιστοποίηση της κατανάλωσης ενέργειας.

Παράλληλα, ο  ΣΜΕ  επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στη μελέτη, ανάδειξη και προβολή της συνεισφοράς της εξορυκτικής βιομηχανίας στην εθνική οικονομία και στην περιφερειακή ανάπτυξη, με την υποστήριξη και ανάδειξη σχετικής μελέτης που εκπονήθηκε από το ΙΟΒΕ, την ενεργή συμμετοχή σε αρκετά διεθνή συνέδρια που οργανώθηκαν στην Ελλάδα καθώς και τη συστηματική αρθρογραφία και προβολή της φυσιογνωμίας του κλάδου στα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης.

Αξίζει να γίνει αναφορά και σε τρεις δράσεις που αποφασίστηκαν στο 2016 αλλά υλοποιούνται στο 2017 και αφορούν στη συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής ιστορίας Γουλανδρή για την οργάνωση έκθεσης με θέμα «Τα ορυκτά και ο Άνθρωπος»,την τακτική επικοινωνία με το ευρύ κοινό μέσω ενός ηλεκτρονικού Newsletter και τη διενέργεια έρευνας κοινής γνώμης σχετικά με την εξορυκτική βιομηχανία.

Ο σύνδεσμος πραγματοποίησε σειρά συναντήσεων με την αρμόδια πολιτική ηγεσία με σκοπό την ανάδειξη των σημαντικών προκλήσεων του κλάδου όπως η επιτακτική ανάγκη άμεσης εφαρμογής της Eθνικής Μεταλλευτικής Πολιτικής για την αξιοποίηση των Ορυκτών Πρώτων υλών (OΠΥ), η ανάγκη εκπόνησης Ειδικού Χωροταξικού ορυκτών Πρώτων υλών, η βελτίωση και προβλεψιμότητα των αδειοδοτικών διαδικασιών, η ασφάλεια δικαίου, σταθερό φορολογικό καθεστώς φιλικό προς επενδύσεις καθώς και την εγκαθίδρυση κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης, συνεργασίας και διαλόγου.

Προτεραιότητα δόθηκε στην ανάγκη επιτάχυνσης θέσπισης ενός ολοκληρωμένου Λατομικού Κώδικα που χρονίζει και δημιουργεί κλίμα αβεβαιότητας για τις επενδύσεις σ΄ αυτόν τον ζωτικό τομέα της εξορυκτικής βιομηχανίας. Ο σύνδεσμος είχε ενεργή συμμετοχή στα Ευρωπαϊκά όργανα με έντονη δραστηριότητα σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας, δημιουργίας ενιαίων ευρωπαϊκών δεικτών Βιώσιμης ανάπτυξης, κυκλικής οικονομίας καθώς και ορυκτών Πρώτων υλών. Επίσης έγιναν παρεμβάσεις στις τροποποιήσεις των οδηγιών περί καρκινογόνων ουσιών και χημικών παραγόντων στο εργασιακό περιβάλλον και συμμετείχε στις ευρωπαϊκές εκστρατείες που αφορούν εργασιακό άγχος, υγιεινή και ασφάλεια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις κλπ.

Οι προοπτικές του κλάδου για το 2017 είναι γενικώς θετικές καθώς εκτιμάται ότι στα μέταλλα και στα βιομηχανικά ορυκτά θα υπάρξει σταθερότητα ή άνοδος τιμών, ενώ τα αδρανή υλικά αναμένεται να κινηθούν σε αντίστοιχα επίπεδα με το 2016. Θετική προοπτική αποτελεί για τον κλάδο και τις εξαγωγές η ένδειξη ότι η κινέζικη οικονομία τελικά θα αποφύγει την απότομη προσγείωση.

Ωστόσο η επικείμενη σημαντική αύξηση των θαλάσσιων ναύλων αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά κάποιες αγορές ενώ η διαφαινόμενη αύξηση του ενεργειακού κόστους αποτελεί πρόκληση για τις εταιρείες το 2017 και επιτάσσει φροντίδα στο τομέα του κόστους.

[ΠΗΓΗ: http://www.oryktosploutos.net/, του Πέτρου Τζεφέρη, 27/5/2017]

Η ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

03a11282Η εξορυκτική βιομηχανία ικανοποιεί ζωτικές οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες, όμως από τη φύση της προκαλεί αλλαγές στο περιβάλλον των περιοχών που φιλοξενούν τα κοιτάσματα των ορυκτών πρώτων υλών.

Ωστόσο, στην πραγματικότητα ο αντίκτυπος αυτός είναι στον μεγαλύτερο βαθμό οπτικός λόγω δημιουργίας νέων δρόμων, εκσκαφών κ.λπ. αλλά και του μετασχηματισμού του τοπίου κυρίως από την απόθεση στείρων υλικών.

Οι αλλαγές στο φυσικό τοπίο και τα οικοσυστήματα και το πώς αυτές προσλαμβάνονται από το ευρύ κοινό είναι μια μεγάλη πρόκληση για την εξασφάλιση της αποδοχής της εξορυκτικής βιομηχανίας από τις τοπικές κοινωνίες.

Για τη μεταλλευτική δραστηριότητα ευρύτερα -αλλά και για τα μέλη του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) ειδικότερα- η ορθολογική περιβαλλοντική διαχείριση, πέρα από σοβαρή κανονιστική υποχρέωση, αποτελεί πεδίο καινοτομίας και υπεύθυνης λειτουργίας.

Στην αποκατάσταση του τοπίου ο στόχος είναι η δημιουργία τέτοιων συνθηκών μετά την ολοκλήρωση της εξόρυξης που να επιτρέπουν την κατά προσέγγιση επανεγκατάσταση των προϋπαρχόντων φυτικών και ζωικών οργανισμών στο άμεσο ή απώτερο μέλλον ή και η δημιουργία κατάλληλων συνθηκών που να επιτρέπουν νέες επιθυμητές χρήσεις στην περιοχή. Το κανονιστικό πλαίσιο που εφαρμόζεται στην Ελλάδα απορρέει από την εξειδίκευση και προσαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών σε ευρωπαϊκό επίπεδο και εστιάζει στην πρόληψη, την ενσωμάτωση της αποκατάστασης του τοπίου στον σχεδίασμά του έργου και τη διασφάλιση της υλοποίησης των περιβαλλοντικών δράσεων που απορρέουν από την αδειοδότηση του έργου.

Τα μέλη μας, υιοθετώντας από το 2006 τον «Κώδικα Αρχών Βιώσιμης Ανάπτυξης» του Συνδέσμου, έχουν υλοποιήσει έργα και δράσεις που επεκτείνονται και πέρα από τις απαιτήσεις του νόμου. Άλλωστε, η υπεύθυνη περιβαλλοντική διαχείριση αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη βιωσιμότητα της εξορυκτικής δραστηριότητας αλλά και πεδίο ανάπτυξης καινοτόμων δράσεων και πρακτικών. Ορισμένα χαρακτηριστικά τέτοια παραδείγματα από τη δράση των μελών μας είναι:

  • Η λειτουργία φυτωρίων, τα οποία, εκτός από την παραγωγή και προετοιμασία σπόρων και φυτών κατάλληλων για την αποκατάσταση του τοπίου, λειτουργούν και ως «εργαστήρια» έρευνας κατάλληλων επιστημονικών μεθόδων για την ανάπτυξη τεχνογνωσίας στην αναπαραγωγή ντόπιων και σπάνιων φυτών.
  • Η τεχνητή παλαίωση βράχων σε περιοχές απότομων εκσκαφών σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
  • Ημετατροπήκαταλοίπωνβωξίτησεαξιοποιήσιμεςπρώτεςύλεςκαιπροϊόνταγιαπαραγωγήχυτοσιδήρουκαιπετροβάμβακα.

Τα μέλη του Συνδέσμου, από την εφαρμογή του Ν. 998/1979 που θεσμοθέτησε την αποκατάσταση θιγμένων δασικών εκτάσεων από την εξόρυξη μέχρι τώρα, έχουν αποκαταστήσει πλήρως 62.000 στρέμματα. Από το 2007 έως σήμερα, έχουν φυτευτεί περίπου 3.000.000 δενδρύλλια και θάμνοι. Στο ίδιο χρονικό διάστημα, ξοδεύτηκαν για αποκαταστάσεις τοπίου, συντήρηση και μέριμνα αποκατεστημένων χώρων περίπου 80 εκατομμύρια ευρώ.

Πέρα από τα παραπάνω, τα οποία αποτελούν πλέον παραδοσιακού τύπου δράσεις, ορισμένοι τομείς περιβαλλοντικής διαχείρισης στους οποίους τα μέλη του Συνδέσμου δραστηριοποιούνται ενεργά και καινοτομούν είναι οι παρακάτω:

  • Εξοικονόμηση ενέργειας: ελαχιστοποίηση χρήσης ενέργειας (μέσω αντικατάστασης με άλλες μορφές ενέργειας, π.χ. φυσική ξήρανση)
  • Διαχείριση αποβλήτων: μείωση και διαχείριση στείρων, μετατροπή σε εκμεταλλεύσιμα προϊόντα
  • Βέλτιστη διαχείριση νερού: εξοικονόμηση νερού, συλλογή και χρήση όμβριων υδάτων
  • Επαναχρησιμοηοίηση /νέες χρήσεις γης: διαμόρφωση εξοφλημένης στοάς υπόγειας εκμετάλλευσης βωξίτη σε επισκέψιμο, εκπαιδευτικό μεταλλευτικό πάρκο, μετατροπή παλαιού ορυχείου περλίτη σε αμπελώνα, κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου και δασοπονικού πάρκου σε πρώην λιγνιτικά κέντρα, διαμόρφωση αγροτικών περιοχών σε εξοφλημένα λιγνιτωρυχεία και παραχώρησή τους σε αγρότες

Ο Σύνδεσμός μας, ο οποίος αριθμεί 30 μέλη και περιλαμβάνει τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της εξορυκτικής βιομηχανίας της χώρας, δημοσιεύει κάθε χρόνο τους «Δείκτες Βιώσιμης Ανάπτυξης» της δραστηριότητάς του. Οι δείκτες που αφορούν το φυσικό περιβάλλον (κατανάλωση ενέργειας, διαχείριση υδάτινων πόρων, διαχείριση απορριμμάτων και επικίνδυνων ουσιών) καθώς και αυτοί που αφορούν τους εργαζόμενους και την κοινωνία (απασχόληση, επιμόρφωση εργαζομένων, επιδόσεις υγιεινής και ασφάλειας, ανοιχτές εκδηλώσεις, επισκέψεις, εκπαίδευση σπουδαστών, διατιθέμενοι πόροι κλπ.) απεικονίζουν τις επιδόσεις της υπεύθυνης λειτουργίας των εταιρειών-μελών μας.

Ωστόσο, παρά τις δράσεις των επιχειρήσεων του κλάδου, ο βαθμός δυσπιστίας απέναντι στην τήρηση των περιβαλλοντικών κανόνων και ευρύτερα στην ορθή λειτουργία των θεσμών παραμένει υψηλός, όπως φαίνεται και από τις έντονες αντιδράσεις από ορισμένα τμήματα της κοινωνίας σε επενδυτικά σχέδια εξόρυξης και επεξεργασίας ορυκτών.

Με την ισχυροποίηση-των υπηρεσιών ελέγχου των περιβαλλοντικών επιδόσεων και την αυξημένη διαφάνεια της λειτουργίας του συστήματος έγκρισης και ελέγχου των περιβαλλοντικών όρων αναμένεται να βελτιωθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στην υπεύθυνη λειτουργία της εξορυκτικής βιομηχανίας και να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη ανάπτυξή της προς όφελος της περιφερειακής και εθνικής οικονομίας μας.

 

[ΠΗΓΗ: Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, 8/9/2016, του Αθανάσιου Κεφάλαπροέδρου του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων]