Η Τσεχία είναι από τις σημαντικότερες χώρες της Ευρώπης από άποψη ορυκτού πλούτου και το υπέδαφός της περικλείει κοιτάσματα μεταλλευμάτων ουρανίου, αργύρου, χαλκού, υδραργύρου, κασσιτέρου, ψευδαργύρου, αντιμονίου, λιγνίτη, πετρελαίου κ.α. Επίσης υπάρχει χρυσός. λίθιο, βολφράμιο  και πολύτιμοι λίθοι. Εξαιτίας της μεγάλης αφθονίας ενεργειακών ορυκτών (brown coal) αναπτύχθηκε η παραγωγή θερμοηλεκτρικής ενέργειας και γενικότερα η βαριά βιομηχανία κι ιδιαίτερα ο τομέας της Μεταλλουργίας και Μεταλλομηχανουργίας. Η Τσεχία είναι η μοναδική χώρα στην ΕΕ-25 όπου το ουράνιο εξορύσσεται διαχρονικά και επιπλέον διαθέτει μοναδική και υψηλής ποιότητας τεχνογνωσία σε κύκλο ουρανίου – από την αναζήτηση μέχρι το Yelow CakeStage. Μη μεταλλικά ορυκτά που εξορύσσονται είναι επίσης οι  καολίνες, οι ειδικές άργιλοι, πυριτικές άμμοι και ασβεστόλιθοι

Εντούτοις όπως προκύπτει και από την συνημμένες παρουσιάσεις η Τσεχία, μια χώρα εφάμιλλη με την Ελλάδα σε έκταση και πληθυσμό, δεν έχει μόνο μεταλλευτική παράδοση αιώνων, αλλά έχει διαμορφώσει εξειδικευμένη διοίκηση για τον τομέα των RM, τόσο κεντρική (Ministry of Industry and Trade, Czech Mining authority) όσο και περιφερειακή (8 district mining authorities),  επιτυγχάνει σημαντική παραγωγή μεταλλευτικών αξιών με παράλληλο έλεγχο των ατυχημάτων (κατά μέσο όρο 3-7 θανατηφόρα το χρόνο), έχει θεσμοθετήσει Εθνική Πολιτική για RM (από το 1999 και επικαιροποίηση το 2017), Εθνική Πολιτική για Secondary RM (2012), έχει απλοποιήσει το νομοθετικό πλαίσιο και ακόμη έχουν εμπλακεί σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες σχετικά με τη διαχείριση αποβλήτων και την Κυκλική Οικονομία (circular economy).

[ΠΗΓΗ: http://www.oryktosploutos.net/, του Πέτρου Τζεφέρη, 5/11/2017]

Τα σύνδρομα NINMY (Not In My Back Yard), NIABY (Not In Anyone’s Backyard) αλλά και BANANA (Build Absolutely Nothing Anywhere Near Anything ) ρυθμίζουν την …καθημερινότητα του μεταλλείου.

Η βιωσιμότητα είναι το πραγματικό διακύβευμα και όχι φυσικά τα μεταλλεία…τα οποία συχνά (όχι πάντα) στοχοποιούνται προσχηματικά!

Η εξόρυξη δεν είναι εμμονή, είναι μια καθημερινή πράξη επιβεβλημένη από το καταναλωτικό μας πρότυπο.

Tα μεταλλεία και η μεταλλευτική δραστηριότητα υπάρχουν όσο υπάρχει και ο άνθρωπος. Υπάρχουν για να εγγυώνται το status της ζωής και του πολιτισμού μας, αυτόν που έχουμε επιλέξει για να πορευόμαστε.

«Αν δεν φυτρώνει, πρέπει να εξορυχθεί»: Ακόμη και η οδοντόκρεμα δεν θα υπήρχε χωρίς την εξόρυξη, αφού περιέχει πυρίτιο, ασβεστόλιθο, αλουμίνα, φωσφορικά άλατα, φθόριο και τιτάνιο.

Σε όποιο μέρος της υφηλίου κι αν ζούμε, κάθε φορά που μαγειρεύουμε, τρώμε, πίνουμε, πλένουμε ή πλενόμαστε, γράφουμε, σερφάρουμε στο διαδίκτυο, ζωγραφίζουμε ή ταξιδεύουμε, υπάρχει η βεβαιότητα ότι μεταχειριζόμαστε κάτι που έχει ορυκτή προέλευση. Τα ορυκτά ζουν μαζί μας, όσο κι αν εμείς επιμένουμε να μην αντιλαμβανόμαστε την προέλευσή τους!

Η εξόρυξη δεν είναι εμμονή, είναι μια καθημερινή πράξη. Συνεπώς δεν τίθεται θέμα αρχής, δεν τίθεται θέμα διακύβευσης της εξορυκτικής δραστηριότητας. Το μόνο θέμα που τίθεται και τίθεται δυναμικά και επιτακτικά, είναι πώς θα επιτύχουμε ώστε αυτή η δραστηριότητα (όπως και κάθε άλλη) να είναι βιώσιμη, συμβατή με τη ζωή μας καθώς και εκείνη των επόμενων γενεών. Η βιωσιμότητα είναι το πραγματικό διακύβευμα και όχι φυσικά τα μεταλλεία… Και αντί να έχουμε ανασκουμπωθεί και να ασχολούμαστε ΜΟΝΟ με αυτό, έχουμε βάλει στοίχημα να ανατρέψουμε τα πάντα…

Για να προστατέψουμε το περιβάλλον θα αντιτείνουν πολλοί. Όμως, το περιβάλλον δεν είναι μια αποστειρωμένη περιοχή που απαγορεύεται ακόμα και να κοιτάξει κανείς! Το φυσικό περιβάλλον έχει αναπτυξιακή δυναμική με όρια που επιβάλλουν πλέον οι αυστηροί κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται όπως άλλωστε το προσεγγίζουν μέχρι σήμερα και όλες οι προηγμένες χώρες.

Tο “περιβάλλον” δεν είναι μια αποστειρωμένη περιοχή που απαγορεύεται ακόμα και να κοιτάξει κανείς. H Ευρώπη έχει 27 χιλιάδες προστατευόμενες περιοχές στις οποίες εργάζονται πάνω από 8 εκατ. άνθρωποι!

Υπενθυμίζεται ότι η Ευρώπη έχει 27 χιλιάδες προστατευόμενες περιοχές στις οποίες εργάζονται πάνω από 8 εκατ. άνθρωποι ενώ τα έσοδα που καρπώνονται ετησίως από τις εθνικές οικονομίες είναι της τάξης των 65 δις. ευρώ. Στην Ελλάδα έχουμε λιγότερες από 500 και φυσικά μην ρωτήσετε πόσοι εργάζονται εκεί. Κι αυτό επειδή η περιβαλλοντική μας τακτική είναι απαγορευτική και σε καμία περίπτωση αναπτυξιακή και κοινωνικά χρήσιμη.

Ανάπτυξη χωρίς βιωσιμότητα είναι επένδυση σε βαρέλι χωρίς πάτο, αλλά και αειφορία χωρίς ανάπτυξη είναι απλά ένα αειφόρο ..τίποτε, ούτε τρώγεται, ούτε αβγατίζει, ούτε μετακυλίεται στις επόμενες γενιές..

Δυστυχώς, η υποκρισία καλά κρατεί ένθεν και εκείθεν. Από τη μια, η άγρια ανάπτυξη του μεγάλου κεφαλαίου που εξαντλεί τα αποθέματα της φύσης, τα δάση, το έδαφος, το νερό, τα ορυκτά, τη βιοποικιλότητα.

Το άλλοθι αυτής της υποκρισίας είναι η απασχόληση και η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, ειδικά σε περιόδους που η κρίση βαθαίνει, οι οικολογικές αντιστάσεις μειώνονται και we are back to basics…

Από την άλλη, ο περιβαλλοντικός δογματισμός και η άρνηση κάθε αναπτυξιακής προσπάθειας που εν δυνάμει θεωρείται καταστροφική.

Το άλλοθι αυτής τη υποκρισίας είναι η (επαναλαμβανόμενη χωρίς επιχειρήματα) επίκληση της διατηρησιμότητας των οικοσυστημάτων, η περιβαλλοντική προστασία και το αειφόρο τίποτε…

Τα χω γράψει εκατό φορές, ας τα πούμε πάλι: ανάπτυξη χωρίς βιωσιμότητα είναι επένδυση σε βαρέλι χωρίς πάτο, αλλά και αειφορία χωρίς ανάπτυξη είναι απλά αειφόρο ..τίποτε, ούτε τρώγεται, ούτε αβγατίζει, ούτε μετακυλίεται στις επόμενες γενιές..

Και προφανώς πίσω από τις δύο άκρες, πίσω από τα χρώματα και τις σημαίες της ανάπτυξης, υπάρχουν τα κάθε λογής συμφέροντα. Και ο βασιλιάς εκεί πάντα γυμνός.. ντυμένος μόνο με υποκρισία.

[ΠΗΓΗ: http://www.oryktosploutos.net, του Δρος Πέτρου Τζεφέρη, από το protagon.gr, 17/10/2017]

Η περιοχή Bergslagen στην Νότιοκεντρική Σουηδία αποτελεί μία από τις ιστορικότερες και κοιτασματολογικά πλουσιότερες στην Ευρώπη, όπου η μεταλλευτική δραστηριότητα ξεκίνησε από το 375 πΧ και υφίσταται συνεχώς από τον 13ο αιώνα μΧ μέχρι σήμερα.(Garpenberg mine).

Tο αναπτυξιακό πρότυπο της Σουηδίας έχει στη βάση του την μεταλλεία. Η Σουηδία είναι ιστορικά και διαχρονικά η “μεταλλευτικότερη” χώρα της Ευρώπης. Τα κοιτάσματα και τα μεταλλεία της τυγχάνουν παγκόσμιας αναγνώρισης και καθολικής αποδοχής. Το υψηλό βιοτικό επίπεδο, η ισχυρή οικονομία και ο σταθερά ανερχόμενος ρυθμός ανάπτυξης οφείλουν πολλά στη μεταλλευτική βιομηχανία. Και όλα αυτά σε ένα παραγωγικό πλαίσιο που διασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον και σέβεται το περιβάλλον.

Είναι επίσης γνωστό ότι η Σουηδία διαθέτει αυστηρή περιβαλλοντική νομοθεσία, τηρώντας με σχολαστικότητα τους οικολογικούς όρους και στόχους που τίθενται κάθε φορά τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και παγκόσμιο επίπεδο. Στη βάση αυτή λειτουργούν σήμερα στη χώρα 16 μεταλλεία που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την οικονομία και την αναπτυξιακή εξέλιξη των τοπικών κοινωνιών με τις οποίες συνυπάρχουν. Ενδεχόμενη απουσία της μεταλλευτικής παραγωγής θα σήμαινε αναπτυξιακή συρρίκνωση και μαρασμό!

Ο ορυκτός πλούτος και τα μεταλλεία στη Σουηδία εντοπίζονται σε τρεις μεταλλευτικές περιφέρειες, τρεις μεταλλοφόρες περιοχές με τα δικά της η κάθε μία γεωλογικά, μεταλλογενετικά και κοιτασματολογικά χαρακτηριστικά:

1. Στη βορειότερη περιοχή, το Norrbotten, λειτουργούν τα γνωστά μεταλλεία σιδήρου της Kiruna (https://www.lkab.com/en) και χαλκού Aitik. Ο τύπος του κοιτάσματος στο επιφανειακό μεταλλείο Aitik, όπου παράγονται χαλκός, χρυσός αλλά και άργυρος, είναι παρόμοιος με αυτόν στις Σκουριές Χαλκιδικής.
2. Νοτιότερα, στην περιφέρεια Västerbotten, βρίσκεται η μεταλλοφόρος περιοχή πολυμεταλλικών συμπαγών θειούχων κοιτασμάτων, δυτικά της πόλης Skellefteå που είναι γνωστή και σαν πόλη του χρυσού (“The Gold City”). Στα γνωστά μεταλλεία Kristineberg, Renström και Maurliden (Mineral rich mines on historical land ) παράγονται ψευδάργυρος, χαλκός, μόλυβδος, χρυσός, άργυρος και τελλούριο. Η ορυκτολογία αλλά και η μεταλλοφορία είναι παρόμοια με εκείνα στην Ολυμπιάδα, τις Μαύρες Πέτρες και την Πιάβιτσα του Δήμου Αριστοτέλη.

Γ. Στην νοτιοκεντρική Σουηδία βρίσκεται η τρίτη μεταλλοφόρος περιοχή Bergslagen. Μια από τις ιστορικότερες αλλά και πλουσιότερες από μεταλλευτική άποψη στην Ευρώπη. Κάθε βήμα και μεταλλοφορία, κάθε χιλιόμετρο εκμετάλλευση και μεταλλείο. Παραγωγικά κοιτάσματα σιδήρου, χαλκού, μολύβδου, ψευδαργύρου, αργύρου και χαλκού. Ανάμεσα τους τα γνωστά μεταλλεία Garpenberg , τα μεταλλεία (ψευδαργύρου, μολύβδου, χαλκού) Zinkgruva και Lovisa.

Στην περιοχή εντοπίζονται επίσης τα πλουσιότερα κοιτάσματα σπανίων γαιών μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Τα μεταλλευτικά κέντρα λειτουργούν στο πιο πυκνοκατοικημένο τμήμα της χώρας με 8 τουλάχιστον πόλεις (για παράδειγμα Uppsala, Västerås, Örebro, Eskilstuna) και την Στοκχόλμη σε απόσταση 100-200 χιλιομέτρων.

Στη βάση των μεταλλείων δραστηριοποιούνται και άλλες αναπτυξιακής δραστηριότητας, όπως μεταλλευτικά μουσεία και μορφές γεωτουρισμού:

• http://www.nyalapphyttan.se/en/galleri/
• http://www.salasilvergruva.se/en/
• http://dalhalla.se/en/

Στην περιοχή Bergslagen, ανεξάρτητα από το ιστορικό παρελθόν και τη φήμη που το συνοδεύει, δρομολογείται σήμερα μια συνολική παρέμβαση με αιχμή την εξέλιξη της τεχνολογίας με στόχο να ενώσει αναπτυξιακά την παραγωγή με την κοινωνία, το περιβάλλον, τον τουρισμό και την εκπαίδευση: Robots under Swedish forest breathe life into ancient mines

Στην περιοχή λειτουργούν διανομαρχιακές και διαπεριφερειακές δομές που υποστηρίζουν την δημιουργία υποδομών και την προσέλκυση επενδύσεων με επίκεντρο την μεταλλευτική δραστηριότητα. Επίσης υπάρχουν εκπαιδευτικά κέντρα, όπως μεταλλευτικά γυμνάσια, ειδικά στην κατάρτιση μεταλλωρύχων και χειριστών εξοπλισμού μεταλλείων, καθώς και τοπικές σχολές μηχανικών μεταλλείων και μεταλλουργών  Πρωτοβουλίες και δράσεις που δεν αποτελούν απαραίτητα μόνο θέμα αναπτυξιακής βιωσιμότητας αλλά είναι κυρίως δείγματα εργασιακής κουλτούρας και ιστορικού πολιτισμού σε μια περιοχή με κυρίαρχη μεταλλευτική παρουσία. Πρόκειται δυστυχώς για δεδομένα που δύσκολα αντιγράφονται!

Το Γεωλογικό Ινστιτούτο Σουηδίας  σχεδιάζει για την περίοδο 2016-2020 πολυδιάστατη και σύνθετη κοιτασματολογική έρευνα στην περιοχή Bergslagen που λαμβάνει υπόψη της, μαζί με τα στοιχεία οικονομικής γεωλογίας και αναλύσεις των υφιστάμενων περιβαλλοντικών και κοινωνικοπολοτικών δεδομένων και συνθηκών, ώστε να πετύχει στο τέλος βιώσιμες αναπτυξιακές προσεγγίσεις σε ένα τμήμα της χώρας που η ταυτότητα και η κουλτούρα του είναι και παραμένει μεταλλευτική. Στόχος είναι η γεωεπιστημονική αναθεώρηση της περιοχής, με βάση την εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών και νέων ερμηνευτικών μοντέλων για τη γένεση και το σχηματισμό των κοιτασμάτων σε μια προοπτική εντοπισμού «κρυμμένων» μεταλλοφόρων σε μεγαλύτερα από τα σημερινά βάθη εκμετάλλευσης.

[ΠΗΓΗ: http://www.oryktosploutos.net/, [του Πέτρου Τζεφέρη, από κείμενο του Ν. Αρβανιτίδη, http://nikolaosarvanitidis.eu/?p=461, 11/10/2017]

Έγινε χθες η παρουσίαση του βιβλίου της Εταιρείας Μελετών Λαυρεωτικής το οποίο αποτελεί την 10η έκδοσή της, ένα σημαντικό βιβλίο-λεύκωμα με τίτλο “Λαύριο, η βοή του χρόνου – Το Νεότερο Λαύριο της μεταλλείας και μεταλλουργίας”, ένα έργο των Κώστα Γ. Μάνθου (γενική επιμέλεια του φωτογραφικού αρχειακού υλικού και της έκδοσης) και Γιώργου Ν. Δερμάτη (επιστημονική επιμέλεια και συγγραφή των κειμένων της έκδοσης).

Η -σημαντικότατη και με μεγάλο κοινό- εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε μια κατάμεστη ιστορική αίθουσα, την αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου “Παρνασσός”,   του αρχαιότερου πολιτιστικού συλλόγου της Αθήνας (ιδρύθηκε το 1865 ).

Πρόκειται για την ίδια αίθουσα που το 1890, πριν από περισσότερο από έναν αιώνα, είχε δώσει μια γλαφυρή διάλεξη  για το Λαύριο, ο μεταλλειολόγος και συγγραφέας Ανδρέας Κορδέλλας (1836-1909)), ο εμπνευστής του νεότερου Λαυρίου..

Ήταν τότε  οι εκδηλώσεις των 25 χρόνων μετά την έναρξη δραστηριότητας του νεώτερου Λαυρίου και ο Κορδέλλας ήταν τότε καταξιωμένος πλέον Γενικός Διευθυντής της Εταιρείας Μεταλλουργείων Λαυρίου, πλην όμως είχε αγωνιστεί πάρα πολύ για να φτάσει εκεί.  Ο Α. Κορδέλλας ίσως ήταν ο μοναδικός έλληνας που στην εποχή του υποστήριξε με πάθος τη σκοπιμότητας επανεκμετάλλευσης του μεταλλευτικού πλούτου του Λαυρίου και την ανάπτυξης της μεταλλουργικής βιομηχανίας της χώρας.

Δεν είναι τυχαίο που την ίδια χρονιά, το 1890, το Λαύριο ορίστηκε έδρα του νεοσύστατου δήμου Σουνιέων, ο οποίος μετονομάστηκε ένα χρόνο αργότερα σε δήμο Λαυρεωτικής, ο οποίος συνεχίζει τη λειτουργία του μέχρι σήμερα.

Σήμερα είναι επίσης σημαδιακό, βρισκόμαστε δυστυχώς 25 χρόνια μετά  από το οριστικό τέλος της δραστηριότητας (Η Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου που αποτέλεσε και την μακροβιότερη μεταλλευτική-μεταλλουργική βιομηχανία της Ελλάδα λειτούργησε μέχρι το 1992).

Και το μόνο που κάνουμε είναι να καταγράφουμε και να αναπολούμε τα ιστορικά δεδομένα του τότε…Κάτι είναι κι αυτό.. Όμως την ιστορία την γράφουν οι δρώντες και όχι οι αναπολώντες..

Εννοείται πως η αποστροφή μου αυτή δεν έχει ουδεμία σχέση μα το εξαιρετικό έργο που παρουσιάστηκε χθες και το οποίο είναι μια ιστορική και πολιτιστική παρακαταθήκη για όλους. Παρακαταθήκη απαραίτητη  για να πάει κανείς έστω και ένα βήμα μπρος…

Ελπιδοφόρο προς την κατεύθυνση αυτή είναι το γεγονός ότι Προχωρά η δημιουργία του Μουσείου Μεταλλουργίας στο Λαύριο

[ΠΗΓΗ: http://elladitsamas.blogspot.gr/, του Πέτρου Τζεφέρη, 28/5/2017]

Αμέτρητες φορές έχουμε ακούσει από το πολιτικό προσωπικό της χώρας να δίνει ευχές ή συμβουλές για την επίτευξη ενός παραγωγικού προσανατολισμού που θα φέρει στην Ελλάδα την ποθούμενη ανάπτυξη και κοινωνική ευημερία για όλους και όχι μόνο για μερικούς.

Στην πράξη βέβαια και διαχρονικά αυτό το πολιτικό προσωπικό έχει αποτύχει παταγωδώς να εμπνεύσει και με πράξεις τα όσα επικαλείται, ενώ τείνει να γίνει κυρίαρχη αίσθηση πως όσα λέγονται από “επίσημα χείλη” λέγονται κατά κόρον προς άγραν ψήφων ή εξαγορά πολιτικού χρόνου.

Το βίντεο που μπορείτε να δείτε εδώ θα μπορούσε να έχει και τίτλο: “Μια μέρα με προκοπή και δημιουργικότητα”. Και αυτό γιατί προσομειώνει επί της ουσίας την καθημερινή στόχευση των κατοίκων των Μαδεμοχωρίων της ΒΑ Χαλκιδικής.

Αυτοί οι κάτοικοι εκμεταλλευόμενοι την μεταλλευτική κουλτούρα τους και το επενδυτικό έργο που αναβιώνει την παραγωγή χρυσού στην περιοχή εργάζονται στα μεταλλεία ή σε περιφερειακές δραστηριότητες οικοδομούν το παρόν και το μέλλον το προσωπικό και των οικογενειών τους σε στέρεες βάσεις.

Παράλληλα, συμβάλλουν τα μέγιστα για την στήριξη της πολύπαθης Ελληνικής οικονομίας θέλοντας μέσα από το έργο τους να μαγνητίσουν και άλλα μεγάλα έργα, που θα δώσουν έσοδα και θέσεις εργασίας σε μια χώρα που η ανεργία είναι σταθερά κολλημένη πάνω από το 20%.

Βρίσκουν όπως είναι φυσιολογικό και εμπόδια στο δρόμο τους, αλλά “είναι μαθημένα τα βουνά στα χιόνια”…Πάντα τα υπερπηδούν!

[ΠΗΓΗ: http://politesaristoteli.blogspot.gr/, 6/11/2016]