Έξι νεκροί και 23 τραυματίες ήταν ο απολογισμός από τις συγκρούσεις απεργών και χωροφυλάκων στο νησί των Κυκλάδων
Τέτοιες ημέρες του Αυγούστου του 1916 ξέσπασαν στη Σέριφο αιματηρά επεισόδια μεταξύ απεργών μεταλλωρύχων και ανδρών της Χωροφυλακής με πολλούς νεκρούς και τραυματίες εκατέρωθεν. Ήταν η δεύτερη μεγάλη απεργία στην Ελλάδα που είχε νεκρούς και τραυματίες, σε αντίθεση με την πρώτη στη διόρυξη του ισθμού της Κορίνθου, πριν από τριάντα χρόνια, στην οποία οι απεργοί διεκδικούσαν πληρωμή όλων των ωρών εργασίας, αλλά χωρίς αιματοχυσίες.
Προηγήθηκαν βεβαίως της απεργίας της Σερίφου άλλες μικρές από εργαζομένους και επαγγελματίες, αλλά αίμα χύθηκε πρώτη φορά στο αιγαιοπελαγίτικο νησί, που θρήνησε τέσσερις εργάτες νεκρούς, δύο αστυνομικούς και πολλούς τραυματίες εκατέρωθεν.
Από καιρό οι εργαζόμενοι ζητούσαν αυξήσεις στις αποδοχές τους από τον γιο του Γερμανού επιχειρηματία Αιμίλιου Γκρόμαν, Γεώργιο, αλλά εκείνος κώφευε. Δεν περίμενε ότι οι άνθρωποι εκείνοι που έχυναν τον ιδρώτα τους στα μεταλλεία, κινδύνευε συνέχεια η ζωή τους και δούλευαν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες μέχρι εξαντλήσεως στις στοές, θα έφταναν στα άκρα. Έτσι, αποφάσισαν στις 20 Αυγούστου 1916 να απεργήσουν, τη στιγμή που άρχισαν να καταφθάνουν φορτηγά πλοία για να πάρουν το μετάλλευμα και να το μεταφέρουν σε ευρωπαϊκά λιμάνια.
Στο αίτημα των απεργών να δοθούν αυξήσεις στα ημερομίσθιά τους, ο Γ. Γκρόμαν αρνήθηκε και τότε οι εργάτες μπήκαν μπροστά και δεν επέτρεψαν τη μεταφορά και φόρτωση του μεταλλεύματος στο πρώτο πλοίο, τον «Μανούση», που πλησίασε να φορτώσει στο Μεγάλο Λιβάδι.
Τότε η εταιρεία του Γκρόμαν ζήτησε την παρέμβαση της Αστυνομίας. Ο διευθυντής του αστυνομικού τμήματος ζήτησε ενισχύσεις και του απεστάλη από την Κέα μικρή δύναμη δέκα χωροφυλάκων υπό τον υπομοίραρχο Χαρίλαο Χρυσανθού (πρώην αξιωματικός του τμήματος ασφαλείας του βασιλιά).
Ο Χρυσάνθου συνέλαβε περίπου τριάντα απεργούς και τους έκλεισε στα κρατητήρια της Αστυνομίας. Τότε οι απεργοί κινήθηκαν εναντίον των αστυνομικών και άρχισαν να πέφτουν πυροβολισμοί από την πλευρά των αστυνομικών, που εδέχοντο και αυτοί πυροβολισμούς και λιθοβολισμούς από τους απεργούς, με αποτέλεσμα να έχουμε τους πρώτους νεκρούς.
Σκοτώθηκαν ο υπομοίραρχος Χρυσάνθου και ο ενωμοτάρχης Τριανταφύλλου και από πυροβολισμούς χωροφυλάκων σκοτώθηκαν τέσσερις απεργοί, οι Θεμιστοκλής Κουζούπης, Μιχαήλ Μητροφάνης (ήταν βαριά τραυματισμένος και πέθανε λίγο αργότερα), Μιχαήλ Ζωΐλης και Ιωάννης Πρωτόπαπας (βαριά τραυματισμένος και εξέπνευσε μετά).
Έξαλλοι βλέποντας τους νεκρούς συναδέλφους τους οι απεργοί άρπαξαν τα πτώματα του υπομοιράρχου και του ενωμοτάρχη και τα πέταξαν στη θάλασσα! Ανασύρθηκαν μετά, μεταφέρθηκαν στην Κέα, όπου και ετάφησαν.
Μπροστά στην έκρυθμη κατάσταση που επικρατούσε στο νησί, ο ανθυπασπιστής του αστυνομικού τμήματος Σερίφου, προκειμένου να ηρεμήσουν τα πνεύματα, πήγε στο τμήμα και απέλυσε από τα κρατητήρια τους τριάντα συλληφθέντες απεργούς εργάτες συμβουλεύοντάς τους να ηρεμήσουν τα πνεύματα/
Την ίδια ώρα, από τη Σύρο εστάλη ισχυρή αστυνομική δύναμη για να επαναφέρει την τάξη, ενώ ταυτοχρόνως οι υπουργοί Δικαιοσύνης και Στρατιωτικών έστειλαν το πολεμικό πλοίο «Αυλίς» με δύναμη στρατιωτών και τον ανακριτή Σύρου για να επιληφθεί των ανακρίσεων.
Όταν διαπίστωσαν οι απεργοί την αποστολή δυνάμεων στο νησί τους, σήκωσαν σε ψηλό σημείο τη γαλλική σημαία και ζήτησαν τη συμπαράσταση των Συμμαχικών Αρχών, που είχαν την έδρα τους στη Μήλο.
Όταν έφτασαν στη Σέριφο, ο ανακριτής και ο εισαγγελέας Σύρου επελήφθησαν της καταστάσεως Αποφάσισαν οι φορτώσεις των μεταλλευμάτων στα αναμένοντα ατμόπλοια να αναβληθούν για να μη διαταραχθεί η τάξη, μέχρι οριστικού διακανονισμού του ζητήματος. Έτσι αποκαταστάθηκε η τάξη και οι δυο πλευρές, αστυνομικοί και απεργοί, άρχισαν να στρέφουν την προσοχή στους τραυματίες τους.
Από την πλευρά της Αστυνομίας τραυματίσθηκαν σοβαρά δέκα χωροφύλακες (Χρ. Φωτεινόπουλος, Διονυσίου, Γεωργίου, Καλογεράκης, Κανάκης, Κων. Ρουμελιώτης, Τσαγκαδόπουλος, Ιω. Μελιδώνης, Χρ. Ζωγόπουλος και Ηρακλής Στραβοράβδης). Οι τραυματίες χωροφύλακες επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο «Κ. Τόγιας» και αναχώρησαν για τον Πειραιά, εκτός από τον χωροφύλακα Γεώργιο Κόκοτα που βρέθηκε υγιής.
Από την πλευρά των απεργών εργατών υπήρξαν 13 τραυματίες: Βικέντιος Δρώτας, Ανδρέας Γαλανός, Ιωσήφ Θεοφίλου, Ιω. Προκάκης, Νικ. Μαγούλας, Νασ. Μπρίλιος, Γεώργιος Τσαντούλος, Δημήτριος Γαλανός και Νικόλαος Γαλανός. Τέλος με το ατμόπλοιο «Υδρα» της εταιρείας Παληού μεταφέρθηκαν στον Πειραιά άλλοι τέσσερις βαριά τραυματισμένοι απεργοί, οι Ευγενικός, Ανδρέου, Βασιλείου και Κρίτων Κόντες, που εισήχθησαν αμέσως για θεραπεία στο Τζάνειο Νοσοκομείο.
[ΠΗΓΗ: REALNEWS, του Τάσου Κοντογιαννίδη, 27/8/2017]