Το πολύ ενδιαφέρον άρθρο του γνωστού Δρ Μηχ. Μεταλλείων Πέτρου Τζαφέρη στο protagon.gr πραγματεύεται επί της ουσίας το γνωστό ρητό «θέλουμε και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο…». Σε επίπεδο χώρας δίνουμε 5 εκ. ευρώ το μήνα για αγορά i-Phone, αλλά όταν ερχόμαστε στο θέμα της εξόρυξης των απαραίτητων ορυκτών, μας πιάνει η οικολογική μας ευαισθησία! Κάτι θα έχουν να πουν οι ψυχολόγοι γι’ αυτό…
Διάβασα κάπου, ότι τον περασμένο χρόνο σπαταλήσαμε περίπου 5 εκατ. το μήνα μόνο για αγορές i-phone. Και υποτίθεται ότι είμαστε σε οικονομική κρίση. Κάπου αλλού ότι η εκτίμηση για το 2014 είναι ότι ο αριθμός των κινητών τηλεφώνων θα ξεπεράσει τον παγκόσμιο πληθυσμό (αν δεν το έχει ήδη κάνει) και θα φτάσει περίπου στα 7.3 δισ. συσκευές.
Αλήθεια πόσο κοστίζει στην ανθρωπότητα μια selfie; Μια ανάγκη αυτοαναφοράς και ναρκισσισμού, μια ψευδαίσθηση να δώσουμε το στιγμιαίο στίγμα μας στην ανθρωπότητα μήπως και διαφορετικά χάσει τον προσανατολισμό της;
Γενικότερα, πόσο μας κοστίζει αυτό το ντελίριο των κινητών και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης; Και δεν εννοώ το οικονομικό κόστος. Παλιότερα αναρωτιόμασταν πόσο gorilla safe είναι το κινητό μας υπονοώντας πόσοι γορίλες έχουν θυσιαστεί στην Κεντρική Αφρική για την εξόρυξη του διαβόητου coltan (Cb, Nb2O5-T2O5) που απαιτείται πλέον για την κατασκευή των πυκνωτών (capacitors), ελαχιστοποιώντας την κατανάλωση ενέργειας των μπαταριών. Σήμερα ξεχάσαμε τους γορίλες, όμως τα PlayStation και τα flat screen συνεχίζουν να αποζητούν το coltan ως απαραίτητο κριτήριο για το πόσο slim θα είναι! Και τα παιδιά του Κονγκό συνεχίζουν να δουλεύουν με το ζόρι στα ορυχεία, έτσι ώστε τα παιδιά στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ να μπορούν να σκοτώνουν φανταστικούς εξωγήινους από τα γκατζετάκια τους…
Τα κινητά, εκτός από το πλαστικό και την μπαταρία, περιέχουν κυρίως μέταλλα και μάλιστα πολλά από αυτά σπάνια: χαλκό (Cu), σίδηρο (Fe), αλουμίνιο (Al), μαγνήσιο (Mg), αντιμόνιο (Sb), βηρύλλιο (Be), παλλάδιο (Pd), ασήμι (Αg) χρυσό (Au), λευκόχρυσο (Pt) και φυσικά σπάνιες γαίες. Μόνο για τον μαγνήτη δόνησης (NdFeB) του κινητού χρειαζόμαστε ετησίως πάνω από 700 τόνους νεοδυμίου (Nd) σε παγκόσμιο επίπεδο, αφού για κάθε κινητό απαιτείται 0.1 g Nd. Σκεφτείτε πόσο νεοδύμιο χρειαζόμαστε για τους μαγνητικούς τομογράφους ή τις μεγάλες ανεμογεννήτριες των 3ΜW, κάθε μία από τις οποίες περιέχει περίπου 1 τον. σπάνιων γαιών!
Πού και πώς παράγονται οι σπάνιες γαίες; Για το 2014 η ζήτηση σε σπάνιες γαίες αναμένεται να αυξηθεί και να φτάσει περίπου στους 200 χιλιάδες τον. προερχόμενους κυρίως από την Κίνα. Για το πώς και με τι μεθόδους εξορύσσονται και εξευγενίζονται, δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες, όμως στοχάσου και αρκεί, ω αναγνώστη… Στοχάσου τις χιλιάδες των Κινέζων που αφήνουν κάθε χρόνο την τελευταία τους πνοή στα ορυχεία, κυριολεκτικά ως αναλώσιμο είδος (πάνω από 6 χιλ.).
Ορισμένοι αναρωτιούνται αν το selfie προέρχεται από το selfish, μα καμία σημασία δεν έχει. Εκείνο που -κατά την άποψή μου- έχει σημασία είναι ότι όλοι εμείς που καμαρώνουμε για το κινητό μας, που πλοηγούμαστε έντεχνα στα μενού του, που ποζάρουμε ανυποψίαστοι και trendy για την selfie φωτό μας, έχουμε ήδη αποδεχθεί, έχουμε ήδη συνομολογήσει, έχουμε ήδη πει το ναι κι ας κάνουμε τους ανήξερους. Έχουμε αποδεχθεί το τίμημα της ανάπτυξης. Το τίμημα της εξόρυξης στα βάθη της Κίνας, της Αφρικής, της Νοτίου Αμερικής κι απανταχού της γης. Και μάλιστα το έχουμε αποδεχθεί χωρίς κανέναν όρο.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Στο τόπο του ο καθένας, μέσα στο εκάστοτε εθνικό θεσμικό πλαίσιο, μπορούμε να δώσουμε τον δικό μας μικρομέγαλο αγώνα. Για να μην γίνεται υπέρβαση των ορίων του περιβαλλοντικά αποδεκτού κινδύνου, αυτού που καθορίζουν οι διεθνείς και εθνικές συμβάσεις. Με συνέπεια αλλά και με συνέχεια.
Όλα τα υπόλοιπα «όχι σε όλα» είναι επικοινωνιακά φληναφήματα και πομφόλυγες των media και των πολιτικών, που απλά χρησιμοποιούν το περιβάλλον ως όχημα για την κατάληψη και τη νομή της εξουσίας. Δεν τους βλέπετε, άλλωστε, ειδικά τους υποψιασμένους «οικολογούντες», που έχουν αρχίσει και κρύβουν το κινητό τους κατά την έκθεσή τους στη «συνάφεια του κόσμου», όπως θα έλεγε και ο Καβάφης;
Αντί να το κρύβουμε, λοιπόν, ας μάθουμε να το ανακυκλώνουμε. Ας μάθουμε τι είναι τα urban mines*
*Ο χρυσός χρησιμοποιείται σε πολλούς τύπους ηλεκτρονικού εξοπλισμού και ειδικά στους υπολογιστές. Με την τιμή του χρυσού στα ύψη υπάρχουν εταιρείες που ασχολούνται με την ανάκτηση των μικρών ποσοτήτων χρυσού που υπάρχουν στα ηλεκτρονικά εξαρτήματα. Η δραστηριότητα αυτή καθιερώθηκε ως urban mining.
[ΠΗΓΗ: protagon.gr, του Δρ Πέτρου Τζαφέρη]
